Wat is het?
De tempels van Sambor Prei Kuk in de opgegraven stad Ishanapura laten een samensmelting zien van Hindoeïstische tradities uit India en Perzië met regionale animistische en Boeddhistische invloeden. Er stonden 186 tempels, gemaakt van baksteen en rijk gedecoreerd. Ze zijn een overblijfsel van het Chenla-koninkrijk uit de 6^de en 7^de eeuw, ruim voor de tijd van de Khmer en Angkor.

Cijfer: 7 (Sfeervol, en een belangrijke vroege stap in de ontwikkeling naar de Khmer-architectuur die eeuwen later in Angkor zijn hoogtepunt vond.)

Toegang: 10 US dollar + nog eens 10 US dollar voor een gids

Hoeveel tijd: 1,5 uur

Opvallend: Sambor Prei Kuk betekent “Veel tempels in het bos”. En dat is precies wat het is!

Ik bezocht de tempels vergezeld door een lokale gids, haar hond en mijn tuk-tuk-chauffeur uit Kampong Thom die nog nooit voorbij de parkeerplaats was geweest. De gidsen werken voor de lokale Community-Based Tourism-organisatie, die ook homestays en andere activiteiten aanbiedt. De gids had haar meerwaarde: wat je ziet is niet echt zelfverklarend en er zijn maar een paar borden met informatie. Ik vond het ook leuk om haar mening te horen over het toerisme in deze regio en het leven in het algemeen op het platteland van Cambodja.

Het zijn allemaal hindoetempels en ze werden speciaal gebouwd voor de aanbidding van Shiva. Het meest voorkomende kenmerk is de aanwezigheid van de yoni. Helaas zijn veel van de originele beelden die in de tempels stonden geplunderd, of naar musea in Phnom Penh en Frankrijk gebracht.

De tempels vertonen een aantal unieke kenmerken. De achthoekige vorm van een aantal van hen bijvoorbeeld, waarvoor geen Indiase precedent bekend is. En de aanwezigheid van ‘Vliegende Paleizen’: sculpturen op de buitenmuren van de tempels die eruit zien als ramen, met godheden of koninklijke figuren die naar buiten turen. Ook is een deel van de muur om het tempelterrein bedekt met uit steen gehouwen medaillons.

Regenwaterreservoirs voorzagen de tempels van water voor hun grachten en voor landbouwirrigatie. Het tempelgebied is erg groot, op één na bevonden de reservoirs zich buiten de muren.

Sambor Prei Kuk is precies het soort site dat profiteert van de vermelding op de Werelderfgoedlijst: het geeft een impuls aan cultuurbehoud en gemeenschapstoerisme in een landelijk gebied van wat nog steeds een van de minst ontwikkelde landen ter wereld is. Ze zagen twee jaar lang een echte golf van bezoekers nadat ze in 2017 de werelderfgoedstatus hadden bereikt, maar toen moesten ze sluiten vanwege Covid. Toeristen keren nu langzaam terug, maar niet meer dan een handvol individuen per dag.

Japanse en Cambodjaanse restauratieteams zijn sinds 2021 bezig met het herstellen van schade aan verschillende gebouwen. Tijdens mijn bezoek stonden tal van gebouwen in de steigers of waren verboden te betreden vanwege instortingsgevaar.