Op mijn reis langs de Atlantische kust van Marokko verbleef ik twee nachten in Casablanca. Het is de grootste stad van het land en de economisch belangrijkste. Ik was er vooral om logistieke redenen: vanuit Gran Canaria landde ik op de luchthaven van Casablanca en was van plan een uitstapje naar Rabat te maken en met de trein verder te reizen naar El Jadida. Ik verbleef in het Ibis-hotel direct bij het treinstation Casa Voyageurs, wat een handige keuze bleek te zijn toen ik pas om half 12 in de late avond aankwam. Het station heeft ook eettentjes en zelfs een Starbucks.

Casablanca, stad van de 20e eeuw, kruispunt van invloeden staat op Marokko’s Voorlopige Lijst voor het Werelderfgoed. Het richt zich op de producten van stedenbouw en architectuur in Casablanca uit de periode tussen 1920 en 1975. Het is “een versmelting van de Afrikaanse cultuur (meer bepaald de Noord-Afrikaanse cultuur), de Europese cultuur en de Amerikaanse cultuur”. In Casablanca werden in deze periode ‘het Nieuwe Bouwen’ en andere avant-gardistische stromingen zoals art deco en brutalisme, en stedenbouwkundige principes zoals grootschalige woningbouwprojecten toegepast.

Nadat de Fransen de havenstad in 1907 hadden gebombardeerd, moest ze bijna helemaal opnieuw worden opgebouwd. In het voorstel wordt Casablanca daarom vergeleken met de volledig geplande 20e-eeuwse steden Brasilia (Brazilië) en Chandigarh (India).

Ik bracht een late namiddag door in het centrum van Casablanca op zoek naar dit 20ste-eeuwse erfgoed. Er worden geen specifieke gebouwen genoemd in de door Marokko verstrekte voorlopige beschrijving. Gezien de scope zoals hierboven beschreven, is het onzeker of de grootste ‘attractie’ van Casablanca, de Hassan II-moskee (van latere datum, 1993) er deel van uitmaakt. Deze ligt ook een flink stuk buiten het centrum.

Ik vertrouwde vooral op de Wikipedia-pagina Architectuur van Casablanca voor suggesties en bekeek een paar gebouwen te voet. De eerste was het centrale postkantoor, een niet al te opvallende constructie in wat lijkt op een mix van neo-Moors en art nouveau. Het ligt aan het Mohammed V-plein, samen met nog een paar gebouwen uit dezelfde tijd in een vergelijkbare stijl, zoals de Bank Al-Maghrib en het Wilaya-gebouw.

Vanaf dat plein liep ik zuidwaarts naar het Liberty Building, waarschijnlijk het belangrijkste voorbeeld van 20ste-eeuwse architectuur in Casablanca en één van de eerste wolkenkrabbers in Afrika (voltooid in 1951). Het vroeg een wandeling van 1,5 km door de onplezierige straten van de stad, die me deden denken aan de grote steden in India: te druk met mensen, smerige openbare ruimtes. Onderweg zag ik enkele winkels in art-decostijl en het eigenaardige Jassim-gebouw. Ik benaderde het Liberty Building vanaf de achterkant en het zag er verschrikkelijk uit. De voorkant heeft echter mooie welvingen en is goed te fotograferen vanaf een vluchtheuvel op de rotonde ervoor.

Je moet wel een grote intellectuele belangstelling hebben voor moderne architectuur en stedenbouw om deze site te waarderen. Andere mensen (waaronder ikzelf) zullen de voorkeur geven aan het veel ‘zachtere’ Rabat.