Manaus is de hoofdstad van de Braziliaanse deelstaat Amazonas. Deze staat heeft een oppervlakte vergelijkbaar met Noordwest-Europa – het had dus best een land op zich kunnen zijn, des te meer omdat het ver verwijderd ligt van de traditionale machtsbases van Brazilië aan de zuidwestkust. Ik geraak er na 3,5 uur vliegen vanuit Sao Paulo. Manaus is een belangrijke havenstad aan de rivieren Rio Negro en Amazone, en heeft daardoor een goed bevaarbare toegang tot de Atlantische Oceaan. Er wonen nu zo’n 2 miljoen mensen.

Dé blikvanger van de stad is het Amazonas Theater. Dit is een overblijfsel uit de late 19^de eeuw, toen de regio een enorme economische bloei doormaakte door de handel in rubber. De ondernemers werden zo rijk dat ze allerlei luxe goederen uit Europa lieten overkomen. Ook verfraaiden ze hun stad: er kwam een tram, straatverlichting én een prestigieus theater.

Het theater kun je als toerist overdag gemakkelijk bezoeken. Na betaling van 20 Reais (3,60 EUR) krijg ik een goed Engels sprekende gids mee die me door het gebouw zal loodsen. Er zijn ook groepen Brazilianen aanwezig. We kijken eerst in de grote zaal. Er kunnen 701 toeschouwers in – 700 ‘gewone’ en de gouverneur, die een speciale loge heeft. Het gehele interieur is uit Europa geïmporteerd: ijzerwerk uit Engeland, kristallen kandelaars uit Frankrijk, stoffen uit België, marmeren zuilen uit Italië.

Naast de grote zaal zijn er nog andere ruimtes in het theater, zoals een prachtige balzaal. De zuilen zijn hier van bruin marmer, en moeten bomen voorstellen. De groene kruin is op de verdieping erboven geschilderd. De houten vloeren van de gangen zijn ingelegd met afwisselend licht- en donkerbruin hout: dit symboliseert de ‘ontmoeting’ van de twee rivieren bij Manaus. Voor het theater is de straat nog deels bedekt met rubberen klinkers: deze gebruikten ze aan het begin van de 20^ste eeuw zodat het geluid van de koetsen de opvoeringen in het theater niet zouden verstoren.

Ik blijf anderhalve dag in Manaus – niet omdat er zoveel te zien is, maar ik had voor de zekerheid een bufferdag ingepland om mijn aanstaande meerdaagse trip naar het Amazone regenwoud niet in gevaar te brengen. Dus ook voor de tweede dag heb ik een lijstje met af te vinken dingen in Manaus. Ik begin bij het Museo do Homen do Norte – het museum van de inheemse bewoners van het noordwesten van Brazilië. Het ligt zo’n 4 kilometer buiten het centrum en ik ga er heen met een Uber.

Het museum zit in een cultureel complex, met een bioscoop en andere expositieruimtes. Net als gisteren al een paar keer word ik ook hier enthousiast verwelkomd door goed Engels sprekende jongens en meisjes die een informatiestandje bemannen van het Bureau voor Toerisme van Amazonas. Eén begeleidt me naar het museum en roept een gids. De entree is hier gratis.

De jonge gids, vandaag getooid in een Braziliaans voetbalshirt omdat de ploeg moet spelen op het WK, gaat wat snel door de zalen van het museum heen. Maar er zijn zeker interessante dingen. Grote hoofdtooien bijvoorbeeld, gemaakt van de veren van kleurige vogels. En deze “handschoenen” die onderdeel zijn van een volwassenwordingsritueel bij jongens van de Satere-Mawe stam in het Amazone-gebied. Ze krijgen stekende mieren op de handschoen gesmeerd en moeten dan de pijn 5 minuten lang verbijten.

Vanaf het museum laat ik me door een Uber afzetten bij het Rio Negro Paleis, niet ver van het centrum. Dit gele ‘paleis’ werd in 1903 door een rubberbaron van Duitse komaf gebouwd. Later werd het gebruikt als paleis van de gouverneur en nu is het een cultureel centrum.

Te voet ga ik verder door het centrum, waar het verrassend ontspannen rondlopen is. Ik ga op zoek naar meer historische gebouwen en vind onder andere uit de glorietijd van Manaus:

• Aux Bon Marché – een winkel waar ze dure Franse kleding verkochten,
• Kathedraal – wel groot maar niet zo interessant (de publieke en commerciële gebouwen profiteerden duidelijk meer van de rubberboom dan de religieuze),
• Douanegebouw – een bruin monster aan de haven met een ingebouwde vuurtoren, het geheel werd geprefabriceerd in Engeland en hier in 1909 neergezet,
• Klokkentoren – uit 1929, met een uurwerk uit Zwitserland,
• Rio Branco paleis – nu zo zwaar bewaakt dat je er bijna geen foto van kunt nemen (het is eigendom van justitie).

De ochtend sluit ik weer af in de buurt van het theater. Ze hebben er een stalletje waar ze de regionale specialiteit van verse açaí bessen vermalen met schaafijs verkopen. Lekker verfrissend in de klamme hitte van deze stad!

Na het middaguur blijken alle winkels en restaurants te sluiten in afwachting van de voetbalwedstrijd die Brazilië vandaag op het WK speelt. De doelpunten worden gevierd met veel gejuich en zwaar vuurwerk…