Als alles volgens het plan van Italië verloopt, krijgt Rome er in 2024 een werelderfgoed bij: de Via Appia. Deze “revolutie in de wegenbouw” verbond Rome in de Oudheid met de havenstad Brindisi. De Via Appia begon in Rome traditioneel bij het Forum Romanum, maar tegenwoordig start de weg met de naam ‘Via Appia Antica’ aan de rand van de stad bij Porta San Sebastiano, een poort door de Aureliaanse stadsmuur.

Tijdens mijn reis naar Rome in 2022 bezocht ik een stukje van deze Via Appia Antica. Het is niet gemakkelijk om dit te voet te doen, omdat de weg smal is – zonder stoep – en met constant autoverkeer. De bezienswaardigheden liggen ook mijlenver uit elkaar. Je komt er veel fietsers tegen (vaak niet al te ervaren en in begeleide groepen): dat is de beste manier om deze lineaire site te verkennen.

Gelukkig rijdt ook stadsbus 118 over een deel van de oude weg, en die namen wij vanaf de Thermen van Caracalla. Na 4 kilometer stapten we uit bij een groot grasveld dat het Circus van Maxentius bleek te zijn. Hier liggen de overblijfselen van een wagenrenbaan en een mausoleum. Dit gebied was in de Oudheid een welvarende buitenwijk. Ook begroeven veel vooraanstaande families hun doden langs de weg, net zoals het Vaticaan dat deed met de pausen van de 2de tot de 4de eeuw. Deze pausen werden begraven in Catacomben, die je nu nog kunt bezoeken.

Het meest monumentale mausoleum dat nog overeind staat langs dit deel van de route is het graf van Caecilia Metella. Het werd gebouwd in de 1ste eeuw voor Christus voor de dochter van een consul. Het witte gebouw heeft de vorm van een rotunda en de muren zijn gemaakt van travertijn (witte kalksteen). Aan de bovenkant is er een smalle strook met gebeeldhouwde ornamenten zoals ossenkoppen. Ze zijn moeilijk te zien met het blote oog, aangezien de tombe 21 meter hoog is.

Het gebouw ziet eruit als een kasteel omdat het in de middeleeuwen werd omgebouwd tot een fort. ‘Binnen’ (er is geen dak, maar wel een ommuring) is een kleine verzameling aan gebeeldhouwde grafstenen te zien die langs de weg stonden. Het kost 8 EUR om dit te bezoeken, een beetje veel voor dit mausoleum alleen omdat het graf van Caecilia tegenwoordig leeg is. Weliswaar geeft het ticket toegang tot nog eens 4 te betalen monumenten in het archeologische park Appia Antica, maar die klinken ook niet al te spannend.

Op de één of andere manier verwacht je toch meer van zoiets legendarisch als de Via Appia, hoewel er hier veel meer te zien is dan bij de Romeinse Limes elders in Europa. Het grootste deel van de weg zelf op dit traject is voorzien van moderne bestrating, delen zijn zelfs geasfalteerd.

Als het wordt ingeschreven als werelderfgoed, ga ik graag één of meer trajecten van de Via Appia verder naar het zuiden bekijken. De 22 locaties liggen verspreid over de regio’s Lazio, Campania, Basilicata en Puglia.