Wat is het?
Het Historisch centrum van Rome omvat de monumenten van het Antieke en Christelijke Rome. Ze stammen uit een periode van 3000 jaar, van het Romeinse Rijk tot en met de zetel van de katholieke kerk in het Vaticaan. Rome’s architectuur, stadsplanning en kunst zijn toonaangevend geweest in de wereld, zowel in de klassieke Oudheid als in de Renaissance, Barokke en Neoklassieke periodes.

Cijfer: 9 (Er is zoveel te zien dat het overweldigend is. En het is ook gewoon een heel prettige stad. De resten uit de Oudheid bevielen me wel beter dan de religieuze kunst.)

Toegang: Ik gaf ongeveer 100 EUR uit aan entreekaartjes. Je kunt het zo duur of goedkoop maken als je zelf wilt: veel monumenten uit de oudheid staan gewoon langs de kant van de weg en alle kerken zijn gratis te bezoeken.

Hoeveel tijd: Ik was er 5 dagen.

Opvallend: Na een nacht en een vroege ochtend in Civita di Bagnoregio reisde ik per trein door naar Rome. Hier zou ik aansluiten bij mijn voormalige studiegenoten Kunstgeschiedenis voor een vol programma van 5 dagen. Deze eerste middag hadden we echter ‘vrij’ – velen hadden het Colosseum en het Forum Romanum al meerdere keren gezien en hoefden niet zo nodig nog een keer.

Voor mij was het echter allemaal al zo lang geleden (27 jaar!) dat ik ook de klassieke hoogtepunten graag weer wou zien. Voor het Colosseum had ik al geen kaartjes meer kunnen krijgen, maar wel voor het Forum Romanum wat tegenwoordig verbonden is met de naastgelegen Keizerlijke Fora.

Ik denk dat ik in 1995 keer alleen op het Forum Romanum zijn geweest. Maar zeker ook het Trajaans Forum en de Markten zijn spectaculair. Ik had een Forum Pass Super gekocht, waarmee je nog bij enkele extra ‘attracties’ naar binnen mag – ik vond er slechts eentje: de resten van de vroeg-middeleeuwse Santa Maria Antiqua kerk, met een grote muurschildering. Aardig, maar niet onmisbaar.

Vanaf de Fora loopt een fijn wandelpad buitenom naar de Palatijn. Op deze heuvel liggen de resten van de keizerlijke paleizen. In één ervan is nog de originele marmeren vloer zichtbaar.

Donderdag ging ik wel met de groep van 9 op pad. De ochtend stond in het teken van het Vaticaan (een separaat werelderfgoed). Op de terugweg bezochten we de Engelenburcht (mooi uitzicht vanaf het dak), het Piazza Navona (interessante geschiedenis en dramatische fonteinen) en het Pantheon.

Vrijdagochtend stonden we vroeg bij de Basilica di San Giovanni in Laterano. Dit is echt een enorm gebouw, één van de zeven pelgrimskerken van Rome en ook de oudste.

De Basilica di San Clemente herinnerde ik me nog van mijn vorige bezoek in 1995. Deze kerk heeft verschillende lagen: hoe dieper je naar beneden loopt, hoe ouder het wordt. De resten van een Romeins woonhuis en een Mithrastempel zijn er onder andere te zien. Dit is een populaire plek voor (Nederlandse) schoolklassen op hun Rome-reis, zo merkten we!

De Basilica Santa Maria degli Angeli e dei Martiri heeft een interessante geschiedenis (een kerk in een voormalig badhuis), maar is van binnen niet bijzonder. Na de Spaanse trappen splitste ik me van de groep af om Palazzo Malta, het hoofdkwartier van de Soevereine Militaire Order van Malta te bezoeken.

Zaterdag begon met een busrit, eindigend bij het Circus Maximus en de Thermen van Caracalla. De Thermen behoren ook tot de dingen die je in Rome gezien moet hebben. Dit badcomplex was zo enorm groot. Onlangs is er nog een villa op het terrein opgegraven, die je nu ook kunt bezoeken.

We reden en wandelden een stuk van de Via Appia, waarna we de bus terug pakten richting Palazzo Barberini. Dit 17de eeuwse familiepaleis herbergt nu een kunstmuseum. Volgens mijn studiegenoten is het er ‘altijd rustig’. En inderdaad, ook deze dag was dat het geval. Veel Italiaanse kunst hier, met ook veel vroege werken uit Florence die me het meest aanspraken.

Met twee kerken sloten we de dag af: Santa Maria della Vittoria (met het beeld van Bernini genaamd ‘Extase van Teresa’) en Basilica Papale di Santa Maria Maggiore (een pauselijke basiliek, technisch gezien grondgebied van Vaticaanstad; het heeft een indrukwekkend houten cassettenplafond).

Zondagochtend wandelden we tenslotte via het Foro Boario (met de mooi gerestaureerde ronde Tempel van Hercules Invictus) door Trastevere. Daar bezochten we de schattige Tempietto di Bramante en het Belvedere, met uitzicht over de stad.