Wat is het?
Het Rietveld Schröderhuis is een woning die wordt beschouwd als een icoon van het “nieuwe bouwen”. Het huis werd gebouwd in 1924 door de kunstenaar Gerrit Rietveld, in samenspraak met de bewoner Truus Schröder-Schräder. Hij bouwde het volgens de architecturale principes van “De Stijl”-beweging: alleen de primaire kleuren rood, blauw en geel zijn gebruikt, in combinatie met wit, grijs en zwart. Het interieur en meubilair zijn een integraal onderdeel van het ontwerp.

Cijfer: 7 (Veel moderne architectuur maakt me somber, maar hier kom je altijd met een glimlach naar buiten. Het lijkt me in de winter wel een verschrikkelijk huis om in te wonen.)

Toegang: 19 EUR (je moet vooraf online een tijdsslot boeken).

Hoeveel tijd: Uurtje.

Opvallend: Dit tweede bezoek was op initiatief van mede-werelderfgoedliefhebber Philipp uit Zwitserland, die een weekendje Nederland kwam doen. Ik ging graag met hem mee – mijn eerste keer in het Rietveld Schröderhuis was al weer 21 jaar geleden.

Parkeren op een zaterdagochtend bleek geen probleem in deze rustige Utrechtse woonwijk (je moet wel betalen aan een parkeermeter). Het zicht op het viaduct voor de drukke ringweg, die sinds de jaren zestig langs het huis loopt, is door de gemeente creatief weggewerkt. Te zien zijn grote foto’s van de omgeving in rustiger tijden.

We kwamen een minuut of 10 voor onze afspraak bij het huis aan, zodat we ruim de tijd hadden de buitenkant en de omgeving te bekijken. Er was een regenachtige dag voorspeld, maar er was veel meer zon dan gedacht. Dat bood een goede kans om onze fotocollectie uit te breiden – ik had van de vorige keer slechts een paar sombere foto’s van de buitenkant van het huis. Tegenwoordig mag je ook binnen foto’s maken.

Eén van de opmerkelijkste dingen aan de buitenkant is dit boodschappenluik, met aanduiding hoe de boodschappenleveranciers contact moeten zoeken met de bewoners (eerst via de bel, en als dat niet lukt via de spreekbuis). Rietveld had wel een voorzienende blik met al die bezorgers van vandaag de dag.

Om 11 uur gingen we naar binnen, de eerste bezoekers van de dag. De receptie is in het huis ernaast. We kregen een audogids mee, die af en toe wat haperde maar toch informatief was en je wijst op de details. Via de voordeur mag je dan het echte huis binnenstappen, maar niet voordat je je schoenen hebt bedekt met plastic hoesjes om de originele vloeren te beschermen.

Beneden zijn o.a. de keuken en de wel heel erg kleine kamer voor de dienstbode. Deze verdieping is het meest traditioneel, wat nodig was om aan de bouwvergunningen te voldoen.

We hadden geluk dat we de eerste bezoekers waren, zodat we telkens een lege ruimte in konden stappen. Ook al laten ze maar een handjevol bezoekers per tijdsslot toe, de ruimtes in dit huis zijn zo klein dat het met zes mensen al vol lijkt.

De ruimte boven is het meest spectaculair. Het is één open ruimte, met grote ramen en nog steeds zicht op de omringende bomen zodat het lijkt dat je meer ‘buiten’ bent dan waar het huis nu feitelijk staat. De ramen kunnen worden bedekt met op maat gemaakte houten platen tegen zon of kou.

Deze bovenverdieping had naast de woonkamer ook drie slaapkamers. Via een ingenieus spel aan schuivende panelen kan de hele verdieping ’s avonds worden omgetoverd tot aparte kamertjes. De badkamer is ook helemaal weggewerkt achter de trap.

De aanwezige gids laat zien hoe deze metamorfose te werk gaat (hoe vaak zouden ze dat doen per dag?) – ik herinnerde het me nog van de vorige keer dat ik er was, maar alle bezoekers zijn weer verrast hoe ‘plotseling’ de hele ruimte verandert.

Na ons bezoek liepen we nog even naar de woningblokken aan de Erasmuslaan, aan de andere kant van het viaduct. Deze zijn ook van de hand van Rietveld, op instigatie van mevrouw Schröder zodat ze wat moois had om tegenaan te kijken toen het lege polderlandschap bebouwd ging worden.