Tijdens 3 reizen door de jaren heen naar Mexico-Stad, waar ik in totaal zo’n 15 dagen doorbracht, had ik nooit de drang om Xochimilco te bezoeken. Er lijken zoveel betere dingen te doen in de Mexicaanse hoofdstad. En de kleurrijke partyboten en mariachibands die het populaire imago van dit gebied bepalen, spraken me al helemaal niet aan. Maar ik bleef zoeken naar een alternatieve manier om het te bezoeken, want dit belangrijke deel (en tweede locatie) van het werelderfgoed ‘Mexico-Stad en Xochimilco’ moet toch meer te bieden hebben.

Uiteindelijk vond ik een tour genaamd “Pre-Hispanic Floating Gardens & Foodie Fest”, die beloofde “een bezoek te brengen aan een van de best bewaarde geheimen van Xochimilco, een oase ten zuiden van Mexico-Stad”. Het was duur, zeker voor één persoon, maar toen ik een onvoorziene vrije dag in Mexico-Stad had, besloot ik me in te schrijven. De tour brengt je naar het dorp San Gregorio Atlapulco, 25 km buiten het stadscentrum en ongeveer 5 km voorbij de aanlegsteigers voor toeristen.

We begonnen op de dagelijkse boerenmarkt, een aangenaam ontspannen aangelegenheid met kraampjes met voornamelijk groenten, maar ook fruit en (de alomtegenwoordige) kippen. Een specialiteit van de dorpen in dit gebied is ook het maken van kledingstukken voor de beelden / poppen van Christus die elke Mexicaanse familie in huis heeft, en het repareren van de poppen. Een dringende klus vanwege de komende festiviteiten van de Día de la Candelaria. We proefden ook veel goed streetfood en dronken wat aguamiel en pulque.

Aan de rand van het dorp beginnen de tuinen. Het Xochimilco-gebied dient nog steeds als de tuin voor Mexico-Stad – elke avond rijden vrachtwagens heen en weer om de verse producten van de dag op te halen. En die tuinen zijn echt een lust voor het oog. We verkenden ze te voet, waarbij we de ene onstabiele houten brug na de andere overstaken. De kleine percelen werden na de Mexicaanse Revolutie aan de boerenfamilies gegeven en worden sindsdien door hen bewerkt. Ze blijven het traditionele proces toepassen om de chinampa-eilanden in stand te houden, door er jaarlijks lagen modder en grond op te stapelen. Sommige delen die we zagen zijn echt hoog (dus erg oud), andere nog lager. In zekere zin lijkt het een beetje op het terugwinnen van land voor polders en ik vond het landschap erg op Nederland lijken met zijn rechte kanalen en landerijen.

De boeren hebben allemaal hun eigen specialiteiten en bieden samen een grote verscheidenheid aan producten. Een enkeling specialiseert zich zelfs in eetbare bloemen voor de chique restaurants in de stad. We lunchten buiten met één van de boeren en de gemoedelijke sfeer tussen hen was opmerkelijk. We deelden onze lunch met iedereen die langskwam om te kletsen.

De boeren brengen hun producten met houten boten naar de inzamelpunten voor de vrachtwagens. Niet alle kanalen zijn meer bevaarbaar. “Onze” boer nam ons mee in zijn boot. Terwijl je rustig drijft, zie je veel inheemse bomen, ahuejote genaamd, die grenzen aan de landerijen: met hun wortels gaan ze erosie tegen en fungeren ze als windbrekers. We kwamen uit bij Laguna de San Gregorio, wat nu een beschermd natuurgebied is met veel vogels waaronder pelikanen.

Het was een heel ontspannend dagje uit op het platteland, zo ver weg van de drukte van Mexico-Stad. Het is een wonder dat deze manier van leven nog steeds bestaat, ondanks de onophoudelijke bevolkingsgroei in de agglomeratie. En als je daar bent, op de percelen en tussen het netwerk van kleine grachten, is de ervaring nog beter als je je voorstelt dat dit is wat de Spanjaarden tegenkwamen toen ze dit gebied voor het eerst betraden, maar dan op een veel uitgebreidere schaal.