Wat is het?
De Rotstekeningen van de Sierra de San Francisco omvatten prehistorische rotskunst in Baja California. De grote aantallen tekeningen werden gemaakt tussen 100 voor Christus en 1300 door een nu verdwenen beschaving. Ze zijn aangebracht op rotswanden en in schuilplaatsen onder de rotsen.
Cijfer: 6,5 (De schilderingen zijn artistiek niet zo spectaculair en ook niet erg oud. De meer afgelegen clusters, die een meerdaagse trekking vereisen, moeten de mooiste zijn. Toch is het ook zeker de moeite waard om ook een eendaagse tocht naar het cluster genaamd Palmarito te maken, vooral vanwege het geweldige landschap waarvan je kunt genieten op de weg er naar toe en tijdens de wandeling.)
Toegang: Mijn tour kostte 1,500 pesos (67 EUR), dat was inclusief vervoer van en naar de dichtstbijzijnde grotere plaats San Ignacio. Gelukkig waren er 2 anderen in mijn B&B die ook meewilden, anders had ik 3,500 pesos moeten betalen. De toegang tot de rotskunst zelf (inbegrepen in de tourprijs) is maar 100 pesos.
Hoeveel tijd: We waren ongeveer een half uur bij de rotstekeningen. Maar met de rit heen en terug en de wandeling ben je zo het grootste deel van een dag kwijt.
Opvallend: Dit is één van de qua oppervlakte grootste culturele werelderfgoederen. Het strekt zich uit ten noorden van Mexico’s Highway #1 in Baja California Sur tussen San Ignacio en El Porvenir. Er zijn honderden kleine groepen rotstekeningen in dit afgelegen en moeilijk toegankelijke gebied. Voor een dagtocht heb je de keuze tussen Ratón en Palmarito. Als je zelfstandig gaat, moet je je vooraf melden bij het INAH-kantoor in San Ignacio om de toegangsprijs te betalen en zij laten dan de lokale beheerder weten dat je komt zodat hij je naar de plek van de rotskunst kan leiden. Meerdaagse trips die ook worden aangeboden gebruiken muilezels om naar de nog meer geïsoleerde grotschilderingen te trekken, waarvan wordt gezegd dat ze de beste zijn.

Ik kies Palmarito als locatie voor mijn bezoek. Omdat ik alleen een sedan-huurauto heb met een vrij lage bodem, speel ik op safe door een 4WD met gids / chauffeur in te huren om me daarheen te brengen. Ik ontmoet de chauffeur en de 2 Mexicaanse medereizigers in het gehucht Bonfil langs Highway #1, waar het onverharde pad landinwaarts naar de berggemeenschap van Santa Martha begint.
Het is 40 km rijden naar Santa Martha. De weg is meestal goed, maar er zijn enkele ruige stukken en je moet een paar droge rivierbeddingen door. In Santa Martha wonen zo’n 60 mensen, en er is zelfs een basisschool. De meeste mensen lijken te leven van de geitenhouderij en we mogen wat van hun heerlijke verse kaas proeven. Er is hier of onderweg geen gsm-ontvangst. Onze lokale gids staat al te wachten langs de kant van de weg en we nemen hem mee naar het startpunt van de wandeling.

Het wandelpad naar de rotsschuilplaats waar de schilderingen zijn, is het eerste uur redelijk vlak en gemakkelijk. Je wandelt tussen een grote verscheidenheid aan cactussen en geneeskrachtige planten, die samen met de vele bergen bijdragen aan het geweldige landschap van de Sierra de San Francisco.

De rots en sommige schilderingen zijn al vanaf het pad te zien: de grootsten beelden mensen af, het lijkt alsof ze zwaaien naar de voorbijgangers.
Het laatste half uur is er dan nog de klim naar de rotsschuilplaats – het pad heeft hier haarspeldbochten om de steilheid wat te verzachten. Het is niet al te moeilijk om naar boven te gaan, maar naar beneden is lastiger omdat er veel losse stenen zijn. Het is het beste om goede wandelschoenen te dragen en/of trekkingstokken te gebruiken.

De rots wordt beschermd door een hek, waarvan de lokale gids de sleutels heeft. Je kunt dan het houten uitkijkplatform oplopen dat direct onder de schilderijen is gebouwd. De rotswand is ongeveer 30 meter breed en bijna volledig bedekt met schilderingen in rood en zwart. Dieren die worden afgebeeld zijn onder meer een schildpad, een poema en een hert. Er is geen interpretatie ter plaatse (zoals een informatiebord) en de gids gaat ook niet veel verder dan het aanwijzen van de meer opmerkelijke schilderingen.
