“Talayotisch Menorca” staat op de nominatie om in 2022 werelderfgoed te worden. Daar moest ik dus vast heen! Menorca lijkt heel graag een werelderfgoed helemaal voor zichzelf te willen hebben, zonder connectie met buureiland Mallorca dat het altijd al overschaduwt.

“Talayotisch” slaat op de prehistorische periode van het eiland, tussen 2100 en 123 voor Christus. Uit die tijd zijn er vele graftombes, torens, heiligdommen en resten van nederzettingen overgebleven. In totaal zijn er 24 locaties, verdeeld over 9 clusters, die tot het werelderfgoed gaan behoren. Omdat geen van deze plekken handig te bereiken is met het openbaar vervoer, kies ik ervoor om een ​​dag een e-bike te huren bij Bike Menorca. De afstanden tussen de locaties in het zuidoosten van Menorca zijn perfect geschikt om te fietsen.

Mijn bezoek begint niet goed: ik raas voorbij de afslag naar Talati de Dalt. Deze nederzetting, naar verluidt één van de interessantste, staat niet aangegeven vanaf de ME12. Later ontdek ik dat de enige ingang aan de ME1 ligt, de grote weg dwars over het eiland die ik met mijn fietsje maar heb vermeden. Torralba d’en Salort vind ik wel, maar met een stevig afgesloten hek eromheen (zie foto hierboven). Ik rijd dus meteen maar door naar de stad Alaior, waar ik mijn lunchpauze heb gepland omdat het de enige grotere plaats in de omgeving is.

Gelukkig is de volgende Talayotische plaats op mijn lijst, Torre d’en Galmes, wel open. Er staan zelfs 2 auto’s van andere bezoekers op de parkeerplaats. En er is een heus fietsenrek voor mijn fiets! In het winterseizoen is de ingang niet bemand, dus ik hoef niet voor een kaartje te betalen. De site is gemakkelijk zelf te bezoeken, met informatieborden om uit te leggen waar je naar kijkt.

De overblijfselen van de nederzetting spreiden zich naar beneden uit vanaf een heuveltop, waar de uitkijktorens en de heilige plekken stonden. Beneden liggen de omtrekken van talrijke ronde woningen. Het lijkt op Su Nuraxi di Barumini in Sardinië, waar ik vorig jaar nog was.

De door stenen muurtjes omsloten woningen hadden een efficiënt wateropvangsysteem, waarbij het regenwater werd opgeslagen in reservoirs voor de voordeur. Binnen de omheining waren er verschillende “kamers”, waaronder een keuken en ruimtes voor de schapen en geiten. Sommige waren “hypostyle” ruimtes, gevuld met zuilen. Zorgvuldig gebalanceerde stenen platen worden ondersteund door zuilen die aan de basis smaller zijn dan aan de bovenkant.

Torre d’en Galmes is de grootste onder de prehistorische nederzettingen op Menorca. Het heeft van alles wat: torens, huizen, graven, ceremoniële plekken. Ik liep er ongeveer een uur rond, er is veel te ontdekken en je kunt overal naar binnen.

De structuren hier in Torre d’en Galmes, zoals bij de meeste Talayotische sites, hebben zich over een lange periode ontwikkeld. Sommige waren tot in de Moorse tijd, tot aan de 13de eeuw, bewoond.

In totaal fiets ik deze dag zo’n 45 kilometer. Het is behoorlijk winderig en minder vlak dan ik had gehoopt. Gelukkig was er de trapondersteuning van de e-bike! Op sommige stukken is er een fietspad, op andere delen fiets je langs de grote weg of (in de stad) over het trottoir.

Op de terugweg naar Mahon, waar ik overnachtte, bezoek ik nog twee andere Talayotische plekken. Van So Na Caçana denkt men dat het een ceremonieel centrum voor de hele regio was. Het verschil met een “gewone”nederzetting is voor een leek echter niet zichtbaar. Het meest indrukwekkende bouwwerk hier is de hoge, vierhoekige Talayot ​​(uitkijktoren) die dateert uit de 8e eeuw voor Christus.

Trepuco tenslotte ligt aan de rand van de Menorcaanse hoofdstad Mahon. Ook hier is er van alles wat, maar op veel kleinere schaal dan bij Torre d’en Galmes. Het heeft wel een mooi exemplaar van een T-vormige Taula (een stenen structuur die bij ceremonies wordt gebruikt). Het is een wonder dat de horizontale plaat op zijn plaats blijft. De monumenten hier staan tegen zonsondergang mooi in het licht.