Mértola is de laatste stop op mijn korte trip per huurauto door het noorden en centrum van Portuga. Het ligt net als Vila Viçosa in de regio Alentejo. Ik rijd er naar toe via een stille binnenweg, waar je 90 kilometer per uur mag rijden. Het grotendeels onbewoonde landschap is begroeid met kurkeiken en olijfbomen, met hier en daar wat koeien die de hitte blijkbaar kunnen verdragen.

Op de laatste kilometers voor Mértola zie ik opeens dit waarschuwingsbord: betekent het Pas op voor Duivels? Voor vleermuizen? Even verderop zie ik het opeens, als er een toelichting onder staat: het beest moet een Lynx voorstellen. Het blijkt dat hier in de buurt de afgelopen jaren Iberische lynxen geherintroduceerd zijn. Eén daarvan is al onder een auto gekomen, meer schade willen ze blijkbaar voorkomen.

Mértola was vroeger een belangrijke rivierhaven. Al in de Oudheid werd het bewoond door Feniciërs, Carthagers en Romeinen. Zij profiteerden van de strategische locatie op een heuvel aan de bevaarbare Guadiana rivier.

Het behield zijn positie toen de Moren het Iberisch schiereiland veroverden in de 8ste eeuw. De moslims bouwden er een kasteel en een moskee. Mértola was een lange tijd een onafhankelijk islamitische rijkje dat zich tegen Arabische en Christelijke buren moest verdedigen.

De moskee dateert uit de 12de eeuw en is later veranderd in een christelijke kerk, met behoud van zijn originele architectuur. Ik bezoek het stadje op zondagnamiddag, helaas is dan (net als op maandagen) het kasteel en de moskee-kerk gesloten. Er zijn ook opgravingen te zien uit de Romeinse en Arabische tijd.

Je moet in de omgeving ook erg mooi kunnen wandelen, maar zo halverwege juli is het daarvoor veel te heet. Zelfs om 6 uur ’s avonds is het nog alsof je een verstikkende deken in loopt. Ik breng de middag door aan het zwembad van mijn hotel, waar je het leven op en om de rivier goed kunt bekijken. Ik zie een man zijn geiten uitlaten en een enkele speedboat racet over het water. Vrachtvervoer lijkt er niet meer te zijn over deze rivier.

Vanuit het hotel kun je boottourtjes boeken over de rivier, en bij gebrek aan ander vertier sluit ik de volgende ochtend om 10 uur aan bij 7 Portugezen om een tocht van een uur te maken. Dat is natuurlijk veel te laat om nog activiteit van vogels of zo te zien. Maar we zien wel een paar dolblije varkens die van hun eigenaar even mogen duiken in de rivier.

Het mooiste aan de tocht over de rivier is de aanblik op het stadje Mértola, met zijn imposante kasteel dat overal bovenuit steekt. Zeker in vroeger tijden moeten schippers echt het gevoel hebben gehad dat ze op een belangrijke plek aankwamen.