Het was nogal een expeditie: in totaal legde ik in 2,5 week ruim 4000 kilometer af tussen Hanoi en Xiamen. En dat per bus, nachttrein, vliegtuig, supersneltrein en gedeelde taxi. In het begin was het af en toe wel zwaar: bewolkt, soms regen, fris, lange reistijden en niet al te geweldige werelderfgoederen. Maar vanaf de Hani rijstterrassen was het prachtig. Het hoogtepunt van de reis was mijn verblijf in de bruisende stad Xiamen en bij de Tulou-woningen.
Voorbereiding
Visa
Voor een Chinees visum is zoveel papierwerk nodig dat de moed me haast in de schoenen zonk. Nauwelijks 2 weken in dienst bij mijn nieuwe werkgever moest ik al een werkgeversverklaring zien te regelen (die werd mooi ondertekend door een ‘financial engineer’). Verder is het vooral een kwestie van alles braaf invullen. Ik heb het ingediend via een visumbureau en kreeg het binnen een week retour.
Voor Vietnam was het een stuk eenvoudiger, maar ook daar zit er een addertje onder het gras. ‘Gewone’ toeristen kunnen sinds een paar jaar op een elektronisch visum reizen – dit vraag je aan via internet en binnen een paar dagen krijg je per mail je visum. Alleen dit visum geldt maar voor een beperkt aantal in- en uitgangen tot het land. ‘Mijn’ exit – per spoor – stond daar niet bij. Dus maar naar de Vietnamese ambassade getogen, waar ze voor 65 EUR in 20 minuten mijn stickervisum gereed maakten.
Internet en VPN
Alle hotels hadden behoorlijk goed draadloos internet. De Chinese overheid blokkeert een aanzienlijk deel van het internet, maar met mijn eigen websites en ook met de meeste normale Nederlandse websites had ik geen problemen. Google Maps (om routekaartjes te bekijken) miste ik eigenlijk als enige. Vooraf had ik de Tunnelbear VPN gedownload die deze censuur kan omzeilen. Deze deed het overal, behalve aan de oostkust (in Xiamen en bij de Tulou).
Treinkaartjes
Voor de lange treinreizen is het wel handig die van tevoren te reserveren. Voor de nachttrein Hanoi-Nanning deed ik dat zelf online via Baolau. Voor de treinreis in China van Nanning naar Kunming, die je niet online kunt betalen, gebruikte ik China DIY Travel. Zij reserveren via hun reserveringssysteem kaartjes op jouw naam, en die betaal je dan via PayPal.
Vervoer
Internationale vluchten
Op de heenreis vloog ik eerst in 50 minuten naar Parijs met Air France. Onderweg in de business class kreeg ik een heerlijk ontbijt met verse broodjes, kaas, fruit, yoghurt en koffie. Op het vliegveld was het daarna veel lopen en met lift en bus van terminal 2F naar terminal 2E M. Daar heb ik de resterende tijd zitten te wachten in een ruime, lichte lounge.
De vervolgvlucht ging met Vietnam Airlines naar Hanoi. In de ‘visgraatopstelling’ in hun Business Class zat ik in het midden, in de set van 2. Ik had vooraf geen stoel kunnen selecteren. Maar gelukkig bleek ik door een heel blok verwijderd van mijn buurman. De scheve opstelling voelt wel onnatuurlijk. Verder heb ik nauwelijks geslapen vanwege het tijdsverschil: net als je moe begint te worden komen ze met het ontbijt langs. Het eten was niet echt goed.

Vliegtuig van Vietnam Airlines aan de gate in Parijs
Mijn terugvlucht ging rechtstreeks van Xiamen naar Amsterdam met KLM. Hier had ik stoel 1A, in mijn eentje bij het raam. Ook hier heb ik wel eens beter entertainment en beter eten gehad. En per ongeluk koos ik ook nog een huisje dat ik al had!
Binnenlands vervoer
Ik heb heel wat in de bus en trein gezeten. Zowel in Vietnam en China hebben ze naast de gewone bussen ook luxere varianten. Zo nam ik de ‘Limousine’ bus van Ninh Binh naar Hanoi. Dit is een minibus met ruime zetels en plaats voor slechts 9 man. Deze reed in 1,5 uur direct naar het centrum van Hanoi. In China zie je gedeelde taxi’s ook met luxe zetels. De kofferbak hebben ze dan verwijderd uit de auto, zodat er 2 rijen met zetels zijn (1x 2 en 1x 3). Ruimte voor bagage is er dan niet meer, dus het is alsnog vrij krap.
In China ben ik ook een paar keer met de trein geweest. Twee lange treinreizen had ik vooraf via internet geboekt. Dat moet wel want anders zijn ze snel volgeboekt. Voor de kortere ritten, ook met de supersnelle treinen die 200km per uur rijden, is altijd nog wel plaats.

Reguliere bus in China
Hotels
Tam Coc Mountain View Homestay
In de Tam Coc Mountain View Homestay had ik een ruime kamer met een hard bed. Het is een eenvoudig familiepensionnetje. De dochter spreekt goed Engels. De kamer heeft geen vorm van verwarming (koud!) en werd niet schoongemaakt tijdens mijn verblijf. Ook viel de stroom een avond lang uit in het dorp. Ontbijt kun je van de kaart kiezen en je kunt er fietsen huren.
Website: Tam Coc Mountain View Homestay
Kosten: 25 EUR per nacht inclusief ontbijt
Hanoi
Het Hanoi Charm Hotel is een van de standaard hotels in het centrum. Ik had geboekt bij het Hanoi Glance Hotel, maar ze stuurden me na het inchecken door naar hun zusterhotel. Dat maakte verder niet zoveel uit. Het Charm Hotel ligt nog net iets centraler, vlakbij Hoan Kiem Lake. Er is ’s ochtends een klein ontbijtbuffet. Het was vrij lawaaiig in de straat en in het hotel zelf. Voor deze prijs in het centrum van een hoofdstad is dit echt een goede koop.
Website: Hanoi Charm Hotel
Kosten: 30 EUR per nacht inclusief ontbijt
Nanning
Het Yonggui Hotel is een wat ouder hotel in communistische stijl. Ik heb er een heel ruime, nette kamer. Beste van dit hotel is dat het vlakbij een metrohalte ligt én naast een heerlijk restaurant waar ze een handig menu hebben met plaatjes van de gerechten. Een puur Chinees ontbijtbuffet is inbegrepen in de prijs.
Website: Yonggui Hotel
Kosten: 32 EUR per nacht inclusief ontbijt
Kunming
Het Jinjiang Inn Kunming Beijing Road Chuanxin Gulou Subway Station is een modern, compact hotel voor zakenreizigers, zoals je dat in Japan ook wel ziet. Op toeristen zijn ze niet echt voorbereid (geen Engels, geen creditcard), maar de receptie was heel behulpzaam bij mijn pogingen om het draadloos internet werkzaam te krijgen. Ook dit hotel ligt naast een metrostation. Er zijn geen restaurants in de directe omgeving. Het extra te betalen Chinees ontbijtbuffet is voor 2,5 EUR vrij uitgebreid met ook toast, fruit, yoghurt en cornflakes.
Website: Jinjiang Inn
Kosten: 34 EUR per nacht zonder ontbijt
Duoyishu (Yuanyang)
De Flowers Residence Inn ligt diep in het dorpje, tussen de rijstvelden. Door de opengebroken straten lopen was wel een uitdaging, vooral ’s avonds en in de regen. Vanaf mijn kamer had ik een mooi uitzicht over de omgeving door het brede raam. Ook de elektrische deken was een uitkomst bij de koude nachten. Het water uit de douche werd dan weer een beetje té heet. De eigenaar spreekt goed Engels en helpt met alles. Ontbijt, lunch en diner is in het restaurant dat ook van hem is, een paar straten verderop.
Website: Flowers Residence Inn
Kosten: 25 EUR per nacht zonder ontbijt
Xiamen (1)
Het Hotel Indigo Xiamen Harbour was het beste hotel van deze reis. Moderne snufjes zoals gordijnen die vanzelf open gaan als je de kamer binnenkomt en een wc die zelf doortrekt. Ik maakte ook handig gebruik van de meegeleverde strijkbout + plank om mijn gekreukte zomerkleren weer presentabel te maken. ’s Avonds komen ze fruit brengen en er is een gratis minibar met drankjes en snacks. De ligging is perfect: om de hoek van de Zhongshan winkelstraat en naast de Starbucks. Deze laatste koffieshop is handig voor het ontbijt, in het hotel kost dat namelijk 22 EUR extra. Ik heb dat laatste 1x geprobeerd: de ontbijtzaal heeft wel een mooi uitzicht op het werelderfgoed Gulangyu aan de overkant van het water, maar het ontbijt zelf is – ondanks een redelijk aanbod aan Europese gerechten – de hoge prijs niet waard.
Website: Hotel Indigo Xiamen Harbour
Kosten: 95 EUR per nacht zonder ontbijt
Hongkeng
De Tulou Fuyulou Changdi Inn heeft een originele locatie in één van de goed bewaarde Tulou (gezamenlijke woningen). Het is populair bij buitenlandse toeristen – naast mij waren er o.a. 4 bemanningsleden van de KLM, 2 Fransen en een Japanner. De eigenaar spreekt goed Engels en kan alles voor je regelen, zoals tours per motor of auto. Je kunt er ook prima eten. De kamer was eenvoudig maar schoon. Er is een gedeelde badkamer met hurktoilet. Heerlijk rustig ’s avonds en ’s nachts, je wordt gewekt door het gekraai van de hanen.
Website: Tulou Fuyulou Changdi Inn
Kosten: 21 EUR per nacht inclusief ontbijt
Xiamen (2)
Hualuxe Xiamen Haicang is ook supermodern, net als het eerste hotel dat ik in Xiamen had. De enorme badkamer heeft een ligbad. Hier is de overnachting wel inclusief een uitgebreid ontbijtbuffet. Verder ligt het een beetje afgelegen, in een prachtig gebouw aan de haven.
Website: Hualuxe Xiamen Haicang
Kosten: 100 EUR per nacht inclusief ontbijt
Eten
Ontbijt
Ontbijt is zowel in Vietnam als China een beetje behelpen. In Vietnam serveren ze knapperige stokbroodjes, een overblijfsel uit de Franse tijd. In China zijn het veelal warme gerechten die je voorgeschoteld krijgt.

Ontbijtje in de Fuyu Tulou Changdi Inn
Lunch & Diner Vietnam
Vietnam heeft minstens zo’n levendige eetcultuur als China. In Hanoi nam ik deel aan een Food Tour, die me van allerlei lekkere hapjes liet proeven. Toch vind ik de Vietnamese keuken nog steeds niet zo geweldig. Ze hebben veel gerechten die koud geserveerd worden. Ook is het vaak erg flauw.

Gestoomde rijstpannenkoekjes met vulling
Lunch & Diner China
Het is moeilijk om slecht te eten in China. Bij de rijstterrassen was alleen al het aanwijzen van een aubergine genoeg om een heerlijk gerecht op tafel te krijgen. Het beste eten had ik echter in de stad Xiamen: vis en schaaldieren volop in allerlei kraampjes en restaurants.

Vis in Xiamen
Kosten
Vietnam is nog steeds spotgoedkoop. Toen ik er in 2011 voor het eerst was, besteedde ik gemiddeld 70 EUR per dag. Eind 2018 kwam ik nog steeds maar uit op 64 EUR. Het enige vervelende is dat je bij de meeste banken in Vietnam maar 70 EUR per dag mag opnemen. Dus als je je hotel ook cash moet betalen, dan moet je iedere dag pinnen.
In China gaf ik veel meer uit: 121 EUR per dag. Dat kwam vooral door de binnenlandse vlucht van ruim 300 EUR van Kunming naar Xiamen en door de duurdere hotels in Xiamen. Maar China is over het algemeen ook al een stuk prijziger dan Vietnam. Pinnen is hier heel gemakkelijk (op iedere hoek van de straat lijkt wel een bank te zijn) en je kunt ook grotere bedragen opnemen. Ik had nog geld mee dat was overgebleven van mijn reis in 2007, maar briefjes van 0,10 of 0,20 of 0,50 yuan kun je nu echt niet meer gebruiken. Het laagste is nu 1 yuan (0,12 EUR).