Wat is het?
Wadi Al-Hitan (de Walvisvallei) is de meest omvangrijke en belangrijkste vindplaats van walvisfossielen. De fossielen zijn van een nu uitgestorven ondersoort, die de overgang van landdieren naar zeezoogdieren laat zien: deze walvissen hebben nog achterpoten. Ze liggen aan de oppervlakte in een nu volledig droog woestijnlandschap, dat 40 miljoen jaar geleden deel uit maakte van de enorme Tethysoceaan.

Cijfer: 8 (Het landschap van de vallei is schitterend en het verhaal achter de walvisvondsten intrigerend. Een tocht er naar toe is ook een leuke afwisseling met het drukke Caïro en de vele monumenten uit de Egyptische Oudheid).

Toegang: Entree kost 40 Egyptische pond (2 EUR).

Hoeveel tijd: Vanaf Cairo is dit een volle dagtocht: ik vertrok om half 8 en was om 6 uur weer terug in het hotel. Het bezoek aan de vallei zelf duurde zo’n 2 uur.

Opvallend: In de vroege ochtend komen ‘ze’ me ophalen: een gids van Djed Reizen en een chauffeur met een vierwiel aangedreven jeep. De chauffeur komt uit de regio Fayoum, waar we de Walvisvallei ligt. Het is zo’n 190 kilometer rijden, maar door het drukke verkeer is Caïro uitkomen nogal tijdrovend. Eenmaal buiten de stadsgrenzen zien we bijna niemand meer. De weg is tot aan de laatste 32 kilometer volledig geasfalteerd, maar af en toe zijn er wel wat zandheuvels de weg op gewaaid.

Het laatste stuk is een verstevigde zandweg. De chauffeur vindt het echter leuker om naast de weg te rijden, door het zand en over de zandheuvels. Even na half 11 arriveren we bij de ingang van de vallei.

Toegang tot de Walvisvallei

Dit is één van de modernste en best georganiseerde attracties van Egypte. Pas vanaf 1983 is hier op grote schaal onderzoek gedaan en is het belang van deze fossielen ontdekt. In 2005 is het werelderfgoed geworden en sindsdien is het met Italiaanse steun voor bezoekers toegankelijk gemaakt. Er is een afgebakende parkeerplaats, een cafeetje, schone toiletten én een gloednieuw museum. Al deze bijgebouwen zijn in een adobe-stijl gemaakt zodat ze precies binnen het landschap passen.

We beginnen in het museum. Dit is pas sinds 2016 open en mijn gids is er ook nog niet eerder geweest. Zoveel toeristen komen hier niet, hoewel we verspreid over de 2 uur dat we hier zijn toch wel zo’n 20 tot 30 andere (buitenlandse) toeristen zien. De grootste walvissoort die hier is gevonden is de Basilosaurus isis, deze heeft nog een paar kleine achterpootjes maar die waren niet sterk genoeg meer om op te staan. In het museum zie je verder ook gefossiliseerde planten en schelpen. Er is zelfs een fossiel van een watermeloen!

Reconstructie van de achterpoten

Het terrein met de vondsten mag je alleen te voet op. Er is een wandelroute uitgezet van een kilometer of 2. Gelukkig waait het een beetje vandaag – door het zand in de brandende zon lopen is anders nogal een beproeving. Ik zie een gids van een Spaans groepje toeristen hen het pad wijzen en zelf meteen maar weer de beschutting van het cafeetje opzoeken. Mijn gids loopt wel mee, maar heeft op deze tocht weinig toegevoegde waarde.

Vanaf het wandelpad is steeds met bordjes met een nummer erop een zijpad aangegeven waar je een fossiel kunt zien. Hoewel er ook een compleet skelet bij zit, zie je van de walvisfossielen vooral de ruggengraat. De fossielen liggen in de open lucht – we vragen ons af wat er met ze gebeurt als er een zandstorm is of als het regent (als het hier ooit al regent). Waarschijnlijk zijn ze aan de onderkant in de aarde vastgezet.

Ruggengraat van een walvis

Toen het hier onder water stond en de walvissen hier leefden, was dit een kustgebied met mangroven. Die planten zie je hier in het landschap ook telkens gefossiliseerd terug.

Plantenfossielen

Verderop in de vallei wordt het aantal walvisfossielen minder, maar het landschap steeds mooier. Er staan vreemd door erosie uitgesleten heuvels, als een soort reuzenpaddenstoelen tussen de zandduinen.

We lopen bijna het hele pad af, alleen de laatste heuvel slaan we over. Daar staat nog een mysterieus bordje ‘Uitgang’, maar je moet toch echt dezelfde weg teruglopen door het zand als waar je gekomen bent.

“Paddenstoelen” in het zand