Wat is het?
De Historische monumenten van Mtskheta staan symbool voor introductie van het Christendom in Georgië in het jaar 317, en de verdere verspreiding daarvan over de Kaukasus. Het werelderfgoed omvat drie middeleeuwse religieuze gebouwen: het Jvari-klooster, de Svetitstkhoveli kathedraal en het Samtavro-klooster. Zij representeren verschillende fasen uit de Georgische kerkelijke architectuur. Het plaatsje Mtskheta is een vroegere hoofdstad van Georgië, en het neemt nog steeds een belangrijke plaats in binnen de Georgisch-Orthodoxe kerk.

Cijfer: 7 (2 van de 3 monumenten zijn zeker de moeite waard: de kathedraal vanwege zijn omvang en muurschilderingen, het Jvari-klooster vanwege zijn sfeer. Ze geven je een kijkje in de wereld van de Georgisch-Orthodoxe kerk, waarvan de tradities en religieuze opvattingen voor een buitenstaander zoals ik moeilijk te bevatten zijn. Het gaat veel om het eren van iconen, dat wordt in ieder geval duidelijk.).

Toegang: De entree tot alle drie monumenten is gratis.

Hoeveel tijd: Ik ben er zo’n 3 uur geweest, inclusief een ritje heen en weer naar het Jvari-klooster dat op een heuvel buiten de stad ligt. Ook lunchte ik in het centrum van Mtskheta.

Opvallend: Mtskheta is een gemakkelijke halve dagtocht vanuit de hoofdstad Tbilisi. Vanaf het Didube metro- en busstation rijden er marshrutka’s (minibusjes) af en aan naar deze 25 km verderop gelegen plaats. Het ritje van een klein half uur kost slecht 1 lari (0,30 EUR). Eenmaal in Mtskheta aangekomen is het nog even opletten waar je uit moet stappen, maar de kunst is te blijven zitten tot je pal voor de grote kathedraal bent.

Entreepoort van de Svetitstkhoveli kathedraal

De Svetitstkhoveli kathedraal torent hoog boven alles in de stad uit. Je gaat er naar binnen via een grote poort, met aan weerszijden twee stierenkoppen (heidense vruchtbaarheidssymbolen). Het binnenterrein is erg ruim opgezet, met gazon waarop je niet mag lopen. De buitenmuren van de kathedraal hebben enkele mooie reliëfs, in rode steen die afsteekt tegen het grijzige van de rest. Over het algemeen zijn de reliëfs hier in Georgië trouwens opvallend primitief, misschien wel een teken van het ontbreken van rijkdom door de eeuwen heen.

De kathedraal lijkt, in vergelijking met de andere kerken die ik tot nu toe in Georgië gezien heb, van binnen nog het meest op een ‘gewone’ kerk. Dat komt door het hoge, langgerekte schip zoals je dat ook in veel Europese kerken ziet en wat het ook minder duister maakt. Een zeer grote geschilderde afbeelding van Christus kijkt van boven het altaar op de gelovigen neer. Ervoor staat een fraaie iconostase, een wand met iconen die de gewone stervelingen scheidt van het heiligste der heiligen. Gelovigen branden kaarsjes voor de vele iconen langs de muren.

Iconostase van de Svetitstkhoveli kathedraal

Het Samtavro klooster ligt 10 minuten lopen verderop. Dit is een actief nonnenklooster, en de in het zwart geklede nonnen zijn druk met vegen en het verkopen van kaarsen. Je kunt er ook flesjes heilig water krijgen. Van de drie monumenten in Mtskheta heeft dit het meest religieuze karakter. Hier liggen belangrijke figuren uit de geschiedenis van de Georgisch-Orthodoxe kerk begraven.

Kapelletje bij het Samtavro klooster

Als laatste bezoek ik het Jvari-klooster. Dit balanceert heel fraai op een klif ver boven de stad. Het is zo’n 11 kilometer rijden, en daarvoor neem ik een taxi die op me blijft wachten (20 lari/7 EUR). Net als bij alle attracties waar ik deze eerste twee dagen in Georgië ben geweest is het ook hier flink druk, en staat het parkeerterrein vol met busjes en taxi’s.

Dit klooster stamt al uit de 6de eeuw, en is daarmee het oudste van de drie monumenten van Mtskheta. Het heeft 4 apsiden (halfronde nissen), één op elke windrichting, en is daarmee het prototype van veel Georgische kerken. Binnen is er ook hier één open ruimte, met in het midden een groot houten kruis. ‘Jvari’ betekent Klooster van het Kruis: al in de 4de eeuw werd hier bovenop de heuvel een groot houten kruis neergezet als symbool van de overwinning van het Christendom op de heidenen. Precies op die plek is deze kerk gebouwd, en het is nu een belangrijke pelgrimsplaats binnen de hele Kaukasus.

Het Kruis in het  Jvari-klooster