Wat is het?
Het Aflaj irrigatiesysteem omvat 5 van de ruim 3000 nog functionerende dorps-irrigatienetwerken in Oman. Water uit ondergrondse bronnen wordt via een ingenieus systeem, dat gebruik maakt van de zwaartekracht, kilometers ver verplaatst naar landbouwvelden en woongebieden. Het traject dat het water aflegt vindt deels ondergronds plaats. De Aflaj zijn gemeenschappelijk bezit, en er zit een heel bestuurssysteem achter om te zorgen dat iedereen zijn deel van het water krijgt.

Cijfer: 6,5 (De kanalen zijn zelf niet zo bijzonder om te zien. Wel geven ze een mooie aanleiding om het dagelijks leven in de dorpjes te bekijken.).

Toegang: Gratis. Er is ook geen formele toegang, ze liggen gewoon op openbaar terrein.

Hoeveel tijd: Ik bezocht er 2 van de 5: in Birkat Al-Mouz besteedde ik bijna anderhalf uur, in Nizwa nog geen 5 minuten.

Opvallend: Birkat Al-Mouz is een plaatsje dat mooi op de route ligt tussen Muscat en Nizwa. Ik parkeer er bij het lokale fort, want daarachter begint de Falaj Al-Khatmeen (één van de Aflaj). Ik word meteen benaderd door een man in een jeep met de vraag of ik een 4×4 tour wil doen naar het nabij gelegen gebergte Jebel Akhdar. Het “groene gebergte” is in dit jaargetijde nogal droog, dus ik laat die gelegenheid aan me voorbij gaan. Ik concentreer me op de Aflaj, toch mooi het eerste werelderfgoed dat ik hier in Oman bezoek.

Het verdeelpunt van het water aan het begin van het dorp Birkat Al-Mouz 

Vanaf het fort volg ik het smalle kanaal stroomafwaarts. In het hart van het dorp staan enkele grote bomen die veel schaduw geven. Een stel oude mannen zit er op de grond domino te spelen. Ook anderen strijken er even neer om uit te rusten of bij te praten, soms zittend op de zandgrond of op de stenen rand van het irrigatiekanaal.

Mijn wandeling gaat verder. Eerst langs een veld met dadelpalmen. In één van de palmen zitten twee mannen in de top de boom bij te snoeien zodat de trossen dadels de ruimte hebben om te groeien.

De met palmen omringde straten van Birkat Al-Mouz 

Op aanwijzingen van mijn reisgids loop ik nog dieper het dorp in. Ik kan nog steeds vertakkingen van het irrigatiekanaal volgen. Door de vele bomen blijft het ook redelijk koel. Desondanks zijn er weinig mensen op straat.

Na een kwartiertje verschijnt aan de linkerkant een wijk met lemen huizen in het blikveld. Je kunt er in via een eigen toegangspoort, ook van leem. De inwoners hebben dit deel van het dorp verlaten om zich in modernere huizen te vestigen elders in Birkat Al-Mouz. Maar toch lijkt er nog wel iets bewoond, ik zie althans de was buiten hangen voor één van de oude huizen.

Oude lemen huizen in Birkat Al-Mouz 

Het is een fijn dorp voor een korte wandeling. Na de lemen wijk maak ik rechtsomkeert en ga terug naar de auto. De rit gaat verder naar Nizwa, mijn overnachtingsplaats voor de komende 2 nachten. Nadat ik onderweg op een Engelstalige radiozender gehoord had dat het vandaag in deze stad 39 graden zal worden, besluit ik eerst maar tot een extra lange siësta.

Pas tegen 5 uur ga ik weer op stap, op naar de volgende Falaj: Falaj Daris. Deze ligt een kilometer of 10 van mijn hotel, en staat op de verkeersborden aangegeven. Ik denk er dus wel zonder navigatiehulp heen te kunnen rijden, maar dat gaat toch niet helemaal goed. Ik zie een bordje over het hoofd, kies dan maar op goed geluk een afslag waar ‘Daris’ op staat (vast de wijk waarin het ligt) en moet dan toch voor de laatste 2,2 kilometer nog mijn navigatie op de telefoon aanzetten.

Werelderfgoed-monument bij Falaj Daris in Nizwa

En als het dan nog de moeite waard was… Hier hebben ze een parkje om een stukje van de oude falaj aangelegd. Er spelen wat kinderen, en jongeren crossen met een brommer over het terrein. Mensen zwemmen c.q. badderen zelfs in deze falaj. Er staat dan ook rijkelijk water in, en hij is veel breder dan die van vanochtend in Birkat Al-Mouz. Er ligt hier maar een kort stuk boven de grond en je bent dus zo uitgekeken.