Wat is het?
De Ecuadoraanse hoofdstad Quito kent het best bewaard gebleven historisch centrum van Latijns-Amerika. De stad werd in 1534 door de Spanjaarden gesticht op de ruïnes van een oude Incastad. Het stadsplan uit 1734 is nog onveranderd te herkennen. Haar kunst en architectuur worden gedomineerd door voorbeelden van de Barokschool van Quito, een mix van Europese (Spaanse, Italiaanse, Vlaamse), Moorse en inheemse invloeden.

Cijfer: 7,5 (Het oude centrum van Quito is een gezellig en compact gebied waar je te voet vele kleine musea en vooral grote kerken kunt bezoeken. De religieuze kunst wordt op een bepaald moment wel een beetje veel, en ik kan ook niet zeggen dat ik al die goudverf net zo mooi vind als de Ecuadoranen.).

Toegang: Voor de meest monumentale kerken betaal je een paar dollar toegang per keer, net als voor de musea. Op sommige plaatsen hebben ze zelfs speciale prijzen voor buitenlanders, die betalen dan het dubbele van Ecuadoranen. Je krijgt er trouwens wel schitterende entreekaartjes voor, dat zie je tegenwoordig niet meer zoveel. Enkele kerken worden als museum gezien – daar moet je entree betalen en mag je niet fotograferen. Bij de andere kerken is dat beide niet het geval.

Hoeveel tijd: Een volle dag heb je hier wel nodig. Door de grote hoogteverschillen in de stad is het ook vermoeiend lopen.

Opvallend: Ik ‘doe’ het oude centrum van Quito aan de hand van een stadswandeling uit de Lonely Planet reisgids, die ik heb uitgeprint. Het is weer stralend weer, en om de feestvreugde te verhogen stuit ik op de hoek van de straat van mijn hotel meteen op een processie. Er loopt een man voorop die op iedere straathoek een vuurpijl afsteekt….

Een processie met een keur aan deelnemers

De wandeling begint op het Plaza Grande, het centrale plein van Quito waaraan de kathedraal en het presidentieel paleis liggen. Gistermiddag toen ik aankwam in Quito ben ik hier ook al geweest, en heb toen de kathedraal van binnen bezocht. Nu loop ik meteen door de hoek om. Nummer 2 op de route is de Jezuïetenkerk. Naar verluidt is dat de mooiste kerk van Quito, en ook hier was ik gisteren al. Je mag er binnen geen foto’s maken, net als in de kathedraal. Waarschijnlijk vanwege de vele originele schilderijen die in beide kerken nog aanwezig zijn. De Jezuïetenkerk is van binnen volledig bedekt met in goud kleur beschilderd houtsnijwerk, geen stukje is onbewerkt gebleven.

Aan de overkant van de straat ligt de Sagrario-kapel: dit is meer een gewone parochiekerk die nog volop in gebruik is. Je hoeft hier dan ook geen entree te betalen. Er zitten wat mensen stil te bidden. Hoewel het niet de mooiste kerk is, zie je hier toch ook goede voorbeelden van het goudkleurige houtsnijwerk, hét handelsmerk van de kunstenaars die hier in de 17de en 18de eeuw actief waren.

Fragment van het beschilderde houtsnijwerk

De wandeling gaat verder naar het zuiden. Volgende stop is het Franciscanenklooster. Dit beslaat een gehele zijde van een groot plein. Alleen is dat plein nu voor 80% opgebroken omdat ze in Quito een metro aan het aanleggen zijn. Het moet in 2019 af zijn. Het verpest de aanblik nogal. Maar gelukkig zijn het klooster en de bijbehorende kerk en kapellen van binnen ook erg mooi – wat mij betreft is dit de mooiste complex van Quito. De kerk is wat lichter dan de andere, het goudkleurige houtsnijwerk overheerst niet zo.

Naast de kerk ligt in het voormalige klooster een religieus museum. Religie en kunst waren volledig met elkaar verbonden in het koloniale Quito. Er ontstond hier een eigen stijl – de ‘Quito-school’ – die Europese en inheemse elementen met elkaar verenigde. Ook werden personen meer naturel afgebeeld, met huidkleurige huid, rode wangetjes en blauwe kneuzingen en wonden. Dit is één van de belangrijkste redenen dat de stad een werelderfgoed is geworden. Van die kunst zijn goede voorbeelden te zien in het museum bij het Franciscanenklooster. Ik loop er als enige rond – hoewel er in Quito redelijk veel toeristen rondlopen gaan die de musea blijkbaar niet in.

Eén van vier altaarstukken uit de 17de eeuw, tentoongesteld in de gangen van het Franciscanenklooster

Op het zuidelijkste punt van de wandelroute ligt het Stadsmuseum. Dit is gehuisvest in een oud ziekenhuis, maar behalve een kapelletje en de kerk is er van dat laatste niets meer over. Het museum laat uiteraard de geschiedenis van de stad Quito zien, maar doet dat vooral door replica’s en informatieborden. Aan de achterkant van het museum kom je uit bij La Ronda, een historische straat met koloniale huizen.

Omgeving van La Ronda

Ik heb nog niet alle kerken gehad van de grote kloosterordes: de Dominicaner kerk staat nog te wachten. Ook dit is weer een enorm kerkgebouw, en er is net een mis bezig. Deze kerk is niet zo bijzonder van binnen, behalve dan de houten plafonds die beschilderd zijn met Moors-aandoende symbolen en motieven.

De laatste kerk van mijn wandeltocht ligt in het noorden van het oude centrum, niet ver van mijn hotel. Hij is van overal in de stad goed te zien omdat hij én op een heuvel staan én hoge puntige torens heeft. Het is een neogotische kerk, een 20ste-eeuwse toevoeging aan het kerklandschap van Quito. Ook deze is van binnen nogal kaal (in vergelijking met de echt oude kerken dan). Buiten heeft hij waterspuwers in de vorm van inheemse dieren: leguanen, buideldieren en schildpadden.

Waterspuwers in de vorm van buideldieren