Wat is het?
Het Grottencomplex van Gorham omvat vier grotten in Gibraltar, waar resten van het verblijf van Neanderthalers zijn gevonden. Er is archeologisch bewijs – zoals rotstekeningen, voedselresten – dat een periode van 100.000 jaar omspant tot deze mensensoort zo’n 30.000 jaar geleden uitstierf. De grotten vormen onderdeel van de 426 meter hoge Rots van Gibraltar.

Cijfer: 5 (Toegang tot de grotten is verboden. En als je er al wel in zou mogen, dan nog is er weinig spectaculairs te zien: de vele kleine botten en stenen die aan de Neanderthalers herinneren komen alleen na archeologisch graafwerk aan de oppervlakte. Eerder dit jaar hebben ze nog een Neanderthaler melktand gevonden. Ik moest het doen met een blik op de ingang van de grotten van enkele honderden meters afstand.).

Toegang: Het Gibraltar Museum verzorgde voor ons een rondleiding en een praatje bij het werelderfgoed zonder daarvoor kosten te rekenen. Ook mochten we gratis naar het museum.

Hoeveel tijd: We zijn er drie uur zoet mee geweest. Zonder uitleg van een gids ben je er overigens in 5 minuten wel klaar mee.

Opvallend: Dit werelderfgoed is een mooi excuus om eens rond te kijken in Gibraltar. Samen met een aantal andere werelderfgoedliefhebbers overnachtte ik in de Spaanse grensplaats La Linea. In de ochtend gingen we te voet de grens over. Er is nog wel echte grenscontrole aan beide zijden, maar er werd nauwelijks naar onze paspoorten gekeken. Als je dan verder loopt Gibraltar in kom je meteen bij één van de meest merkwaardige aspecten van dit Britse overzeese gebied: je loopt over de landingsbaan van het vliegveld. Als er een vliegtuig moet landen doen ze de toegangsweg gewoon een tijdje dicht.

Te voet over de landingsbaan van het vliegveld van Gibraltar

Daarna begint het stedelijke gebied van Gibraltar. Dit ligt tegen de Rots van Gibraltar aan, maar die is zo vroeg in de ochtend nog onder de mist verscholen. Bijzonder om te zien zijn de vele Britse vlaggen die aan de balkons van appartementen hangen; ze zijn hier meer Brits-nationalistisch dan in Engeland zelf. Ook staat er hier en daar een klassieke Engelse rode telefooncel.

We stappen in het centrum op bus 2 die ons naar het “Europa Punt” gaat brengen, het meest zuidelijke punt van Gibraltar. Een buskaartje kun je hier zowel met ponden als euro’s betalen (net als al het andere overigens).

Een minuut of 10 lopen van het Europa Punt ligt de Europa Batterij, een voormalig militair verdedigingswerk. Nu wordt het omgebouwd tot een panoramaplatform vanaf waar je de werelderfgoedgrotten kunt zien. De manager van het werelderfgoed en twee gidsen staan op ons te wachten om uitleg te geven. De grotten liggen nu pal aan zee, maar toen ze door de Neanderthalers bewoond werden lag de zee tientallen meters verderop. De grotten lagen aan een zandvlakte, waar ook wilde dieren zoals hyena’s leefden.

De werelderfgoedgrotten

Na het praatje wordt onze werelderfgoedgroep in tweeën gesplitst. Tien gelukkigen mogen met de gidsen mee de trappen af naar beneden, om een kijkje te nemen bij de ingang van Gorham’s grot. De rest gaat terug naar het centrum van de stad om in het museum een presentatie bij te wonen. Vooraf hadden we geloot wie in welke groep zou komen. Ik zit in de museumgroep. Het Gibraltar Museum doet er alles aan om ook dat bezoek interessant te maken. We krijgen in hun vergaderzaal een uitgebreide presentatie hoe het zo tot het werelderfgoed is gekomen. Ook mogen we het museum zelf gratis bezoeken.

Om half 2 lunchen we nog met z’n allen, en dan gaat ieder zijns weegs om nog wat meer van Gibraltar te zien. Omdat het mijn eerste keer hier is, ga ik het meest toeristische doen: met de kabelbaan omhoog naar de top van de Rots van Gibraltar.

Berberaapje schreeuwt om zijn moeder

Vanaf de top kun je door een natuurgebied weer helemaal naar beneden lopen. Dat klinkt leuk, maar het is inmiddels bloedheet geworden (38 graden in de zon) en er is niet echt een wandelpad. Je loopt over het asfalt, waarover ook busjes toeristen met regelmaat naar boven worden gebracht. Ik voel de blaren spontaan ontstaan.

De Rots van Gibraltar staat bekend om z’n kolonie Berberapen, en die zijn niet te missen. Vooral daar waar mensen zijn houden ze zich op. De andere “attracties” op weg naar beneden zijn vooral militair van aard. Je hebt onderweg wel mooi uitzicht over de Baai van Gibraltar en je kunt zelfs het Marokkaanse vasteland zien.

Eén van de vele resten van de Britse verdedigingswerken op en om de Rots van Gibraltar.