Mijn reis door Zuid-Afrika start vanaf het vliegveld van Johannesburg, waar ik in de vroege ochtend mijn huurauto ophaal. De rit van vandaag gaat naar het noorden, op weg naar de werelderfgoederen van Makapansgat en Mapungubwe. Mijn investering in een TomTom-routekaart van Zuid-Afrika blijkt een goede: zonder gedoe rijd ik over de brede snelweg richting Pretoria. Om kwart over 9 sta ik daarom al bij mijn eerste tussenstop: het Voortrekkermonument.

Het monument is een symbool van het oude Zuid-Afrika. Hier worden de ‘Voortrekkers’ geëerd, Boeren (van Nederlandse en Duitse komaf) die tussen 1835 en 1854 de binnenlanden introkken op zoek naar nieuwe landbouwgrond en weg van de Engelse kolonisten aan de kust. In de jaren ’30 van de 20e eeuw werd ter nagedachtenis aan hen dit megalomane monument in Art Deco-stijl opgetrokken. Het is bijna leeg van binnen – in het midden staat alleen een cenotaaf, een graftombe zonder lijk. Je wordt verzocht hier stil te zijn, dit is bijna heilige grond voor de Afrikaners. De groep Chinese toeristen die er tegelijk met mij is trekt zich daar overigens niks van aan.

In de kelder van het gebouw is een beperkte tentoonstelling met daarin voorwerpen die de Voortrekkers op hun tochten meenamen. In de koffers op hun ossenwagens zaten veel voor Hollanders herkenbare spullen, zoals merklappen, speldenkussens en vingerhoedjes. De eerste vlag van de Republiek Natalia die de Voortrekkers stichtten is ook op de Nederlandse vlag geinspireerd.

Vlag van de Republiek Natalia

Het monument ligt in een park waarin ook andere bezienswaardigheden zijn geplaatst. Het is een soort openluchtmuseum. Zo is er een voormalige rijdende school, een klaslokaal op wielen dat aan het begin van de 20^e eeuw dienst deed op het platteland. Hij moest door 16 ossen worden voortgetrokken. En er zijn botanische tuinen. Ze zijn mijn eerste kennismaking met de Zuidafrikaanse flora en vogels. Fijn om hier even rond te lopen. De vogels vliegen af en aan. Ik krijg alleen een specht op de foto, die blijft tenminste stilzitten.

Na zo’n anderhalf uur stap ik weer de auto in. Eerst een stukje door de stad Pretoria. Het staat in de maanden september-november bekend om zijn paarse jacaranda’s, die vele straten in het centrum omzomen. Ze staan nu volop in bloei, erg mooi. Buiten de stad is het gewoon weer dor en droog.

Exotische bomen en planten

Ik rijd over de snelweg de laatste 2 uur naar mijn overnachtingsplaats Mokopane. De stad stond tot het einde van de Apartheid bekend als Potgietersrus: het is vlakbij de laatste rustplaats van Piet Potgieter. Hij was een leider van de Voortrekkers, die stierf bij bij het Beleg van Makapansgrot. Die grot ga ik later nog bezoeken (het is deel van een werelderfgoed, maar vanwege een andere reden). Mokopane is tegenwoordig een erg Afrikaans stadje, het doet me terugdenken aan mijn reis naar Uganda en Rwanda eerder dit jaar.

De enige bezienswaardigheid is het Arend Dieperink Museum. Arend Dieperink was een lokale verzamelaar, die oude spullen van zijn van de Voortrekkers afstammende familie verzamelde alsmede andere lokale voorwerpen. In de tuin van het museum staan ook de paarse jacaranda’s in bloei, net als in Pretoria. De ‘tuin’ ligt overigens bezaaid met oude landbouwwerktuigen. Na betaling van 25 Rand (1,50 EUR) aan een oude zwarte vrouw stopt ze me wat folders toe en mag ik de tentoonstellingen bekijken. Net als in het museum van het Voortrekkermonument stuit ik ook hier weer op veel Nederlandstalige bijbels – die mochten ook zeker niet ontbreken in de ossenwagen.

Paarse jacaranda’s bij het Arend Dieperink Museum