Wat is het?
De Koerse Schoorwal is een 98 kilometer lang schiereiland, dat in de 19e eeuw door de toenmalige Pruisische heersers van de ondergang is gered. Het bestaat voor een groot deel uit zandduinen, die door wind en erosie steeds van plaats veranderden. Hele dorpen kwamen onder het zand te liggen. De Pruisen startten met grootschalige bebossing om het zand op de plaats te houden. De Koerse Schoorwal wordt sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog gedeeld tussen Rusland en Litouwen. Het werelderfgoed omvat ook beide delen.

Cijfer: 7 (Ik had me er zoiets als de Waddeneilanden van voorgesteld, maar hier is veel meer bos. Samen met de kleurige huizen en de lokale folklore is het een pittoresk geheel. Ik was er op een stralende zomerdag, en werd er helemaal vrolijk van. Erg toeristisch is het wel: hier komen jaarlijks een half miljoen bezoekers, waarvan veel uit Duitsland.).

Toegang: Helemaal gratis. Ik betaalde alleen wat aan openbaar vervoer: 0,80 EUR voor de veerpont en 3,40 EUR voor de bus.

Hoeveel tijd: Ik ben er een volle dag geweest, van 9 tot 5, maar je kunt je hier makkelijk 2 dagen vermaken. Zeker te voet zijn de afstanden vrij groot.

Opvallend: Het Litouwse deel van het schiereiland is alleen per veerboot te bereiken. Deze vaart elk uur vanaf Klaipéda. Het is een onooglijk pontje, dat in slechts 5 minuten de oversteek maakt. Ik pakte de boot van 9 uur, en er waren zo’n 50 andere mensen aan boord – zowel lokalen als toeristen.

Pontje naar de overkant

Aan de overkant gekomen moeten al die mensen dan ook nog eens in één bus. Er staat een grote touringcar te wachten. Een paar mensen moeten staan, maar iedereen kan mee verder het schiereiland op. Mijn eerste bestemming is Nida: het ligt tegen de Russische grens aan en is 50 kilometer rijden. Veel van de lokale mensen stappen al veel eerder uit. Ze hebben lege emmers bij zich, en gaan in de bossen paddenstoelen plukken.

De rit gaat constant door het bos. Met die herbebossing is het duidelijk gelukt, het lijkt wel Finland. Na zo’n anderhalf uur bereiken we de plaats Nida. Er wonen permanent maar 3000 mensen op de Koerse Schoorwal, verdeeld over 4 plaatsjes. Nida is het grootste. Hier zijn ook de meeste bezienswaardigheden. De bekendste is het Parnidžio zandduin, met z’n 52 meter één van de hoogste van Europa.

De hoogste duin

Het is een prettige wandeling naar de zandduinen toe, alleen is het jammer dat het er zo druk is. Veel gezinnen met kinderen lopen ook omhoog. En op de top blijkt ook nog eens dat er aan de andere kant een parkeerplaats is waar bussen stoppen. Busladingen cruisegasten worden hier afgezet zodat ze zo weinig mogelijk hoeven te lopen.

Ik loop via de achterzijde weer terug naar het plaatsje. Al met al ben ik een uur onderweg geweest van en naar de zandduinen. In Nida zelf bekijk ik nog een oude visserswoning, die ze in begin 20e eeuwse staat hebben gelaten. Daarbuiten zijn specifiek Koerse windvanen tentoongesteld: deze houten vaantjes stonden vroeger op de schepen zodat de schippers konden zien van welke kant de wind waaide, maar ook de mensen aan wal hadden er wat aan omdat elk gehucht zijn eigen kleuren en symbolen had.

Koerse windvaan

Het is dan inmiddels al weer tijd voor lunch. Vooraf had ik mijn zinnen gezet op de lokale specialiteit: gerookte vis. Ik ben onderweg al wel een paar stalletjes tegengekomen, maar ik wil ook wel even ergens zitten. Vlakbij de haven van Nida hebben ze beide: je kunt bij een kraampje een vis uitzoeken, en die op het naastgelegen terras nuttigen met iets te drinken erbij. De vitrine toont verschillende soorten gerookte vis, de één nog groter dan de andere. De vrouw achter het kraampje spreekt wat Duits (erg veel Duitse toeristen hier), en raad me de makreel aan. Die neem ik dan maar, hij kost 5 EUR.

Gerookte makreel

Ik krijg de makreel mee op een papieren bordje. Op het terras van het café wijd ik me geconcentreerd aan het ontleden ervan. Er zit veel graat in. Maar het smaakt heerlijk.

Met deze extra energie ga ik te voet naar de andere kant van het dorp Nida. Helemaal aan het einde ligt het voormalige buitenhuis van de Duitse schrijver Thomas Mann. Zover red ik het echter niet. Ik wil ook nog bij het oude kerkhof kijken. De grafzerken aldaar staan speciaal genoemd in het werelderfgoeddossier, dus die mag ik niet overslaan. Het is nog even zoeken naar de begraafplaats (één van de minder prominente toeristische trekpleisters), maar hij ligt ‘gewoon’ naast de kerk in het bos.

Koerse grafzerken

De grafzerken hier zijn bijzonder omdat ze in de vorm van mensen of planten uit hout zijn gesneden. Het is nou niet echt zo dat de begraafplaats er vol mee staat, er zijn ook veel recentere graven met een grafsteen.

Om 2 uur pak ik de bus richting Juodkranté, een ander plaatsje op het schiereiland. Ik heb nog niet alles in Nida gezien, maar ik wil toch ook nog ergens anders kijken. Juodkranté is een historische badplaats, met veel houten villa’s. Ik zag ze vanochtend al op de heenweg.

In de bus zit ik net als eerder op de dag tussen een groepje Amerikaanse toeristen en hun gids. Zij stappen uit bij de Heksenheuvel in Juodkranté. Ikzelf had het niet op mijn lijstje staan, maar ik besluit hun voorbeeld te volgen. Het blijkt een wandelpad over een heuvel in het bos te zijn, waarlangs grote uit hout gesneden beelden staan. Deze verbeelden lokale legenden. Het is een beetje een toeristenfuik, maar sommige beelden zijn goed gemaakt en het is een lekkere korte wandeling in de schaduw van de bomen.

Tot slot loop ik nog wat door de wijken met oude houten villa’s van Juodkranté. Mijn benen zijn echter al moe, dus ik besluit de bus van iets over half 5 terug te nemen naar het pontje, waar mijn dag ook was begonnen.