“Von der Maas bis an die Memel,..” begint de tweede zin van het Duitse volkslied. Dat ‘Memel’ slaat op een rivier én stad in het noordwesten van Litouwen, die tot 1919 eeuwenlang onder Pruisisch gezag vielen. Dit is de uiterste oostgrens tot waar het Duitse grondgebied ooit reikte. Tegenwoordig heet de stad Klaipéda en is ze volledig Litouws, nadat de laatste Duitsers bij het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn vertrokken.

Met 200.000 inwoners is het de derde stad van Litouwen en de belangrijkste havenstad. Heel toepasselijk verblijf ik er ook in ‘Hotel Memel’. Ik heb er al een hele expeditie op zitten vandaag: om half 5 vertrokken van huis naar Schiphol, daar eerst een vlucht naar Kopenhagen, daar 3 uur rondhangen op het vliegveld en tot slot nog een uur en een kwartier doorvliegen naar Palanga (het vliegveld 35km van Klaipéda). Een shuttlebusje zette me tot slot voor het hotel af.

De Meridianas, marineschip in de rivier Dané

Het is een uur later in Litouwen dan in Nederland, dus ik kan pas in de loop van de middag de stad gaan verkennen. Veel tijd heb je er gelukkig niet voor nodig. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het grotendeels plat gebombardeerd. De rivier de Dané snijdt de stad in tweeën: een modernere stad in het noorden en de oudere ten zuiden ervan. Er is een ‘oud’ centrum, met een paar Duitse gebouwen uit de 19e en het begin van de 20e eeuw. Smalle straatjes met zeer ongelijke kinderkopjes geven het nog wel wat sfeer, en er zijn genoeg terrassen om het levendig te maken. Klaipéda is ook een cruisehaven met ruimte voor heel grote cruiseschepen, dus ze zien hier wel regelmatig groepen buitenlandse toeristen voorbij trekken.

In de Oude Stad

Vandaag is het echter rustig in de stad. Lokale bewoners zitten met een blikje bier in de hand op bankjes in het park. Het is het straatbeeld dat ik me herinner van mijn vorige bezoek aan Litouwen, in 2007. Het grootste park van Klaipéda is het Beeldenpark: daar hebben nationale beeldhouwers zich uitgeleefd in Mexicaans en Indiaans aandoende standbeelden.

Ik loop een paar musea voorbij, door de felle zon is het nogal warm en ik heb geen zin om zwetend mijn ronde te doen langs niet al te interessante voorwerpen. Meest opvallend in de Nieuwe Stad is het historische postkantoor, opgetrokken uit rode baksteen en met een elegante toren.

Het neo-gotische postkantoor van Klaipeda (eind 19e eeuw)

In de Oude Stad ga ik toch nog ergens naar binnen: het Museum van Pruissisch Litouwen. Het zit in een 18e eeuws koopmanshuis, één van de mooiere van de stad. De entree kost 1,45 EUR. Litouwen is pas sinds het begin van dit jaar op de Euro overgestapt, en de prijzen hebben zich duidelijk nog niet aangepast aan het peil van de rest van Europa.

Ik ben de enige bezoeker van het museum. Er zijn veel oude foto’s uit de Duitse tijd. En Duitse munten en bankbiljetten. Maar ook de traditionele levensstijl van de lokale bevolking komt aan bod inclusief nogal sombere klederdracht. Wel leuk om even gezien te hebben. Uiteindelijk heb ik me toch ruim twee uur in de binnenstad van Klaipéda weten te vermaken. Dan is het tijd om wat te gaan eten met een koud biertje erbij….

Koopmanshuis, nu het Museum van Pruisisch Litouwen