Wat is het?
De Historische Bazaar van Tabriz stamt al uit de 13de eeuw, toen Tabriz een belangrijke stop langs de noordelijke Zijderoute was. Het Bazaar-complex bestond uit een Grand Bazaar in het centrum, en 8 satelliet-bazaars bij elk van de 8 stadspoorten. Nu bestaan alleen nog de Grand Bazaar en twee van de satelliet-bazaars. De Bazaar is volledig overdekt en vormt als het ware één grote constructie. Daardoor is hij beter bestendig tegen de frequent voorkomende aardbevingen in deze regio. Ook is er een grote diversiteit aan architectuurstijlen te zien.
Cijfer: 6,5 (Het is vooral winkeltjes en mensen kijken hier, alhoewel achter onopvallende poorten zowel een grote caravanserai als een interessante moskee schuil blijken te gaan. Toch heeft het niet de sfeer, en ook niet de verborgen schatten, zoals de Medina’s van Fez en Marrakesh in Marokko.)
Toegang: Gratis, want het is een markt/winkelcentrum waar ze je maar al te graag naar binnen willen lokken. De Blauwe Moskee die ook tot dit werelderfgoed hoort vraagt 150.000 rial entree (3,75 EUR).
Hoeveel tijd: Je kunt je er wel een paar uur vermaken, het is een heel groot complex.
Opvallend:
Binnen de beschermde zone van het Bazaar-complex ligt ook de ‘Blauwe Moskee’. Op het kaartje van Unesco lijkt het inderdaad verbonden met de Grand Bazaar, maar in de praktijk blijkt er een taxirit nodig te zijn vanaf de bazaar om bij deze moskee te komen. Hij staat weer met de bakstenen buitenkant naar de straat toe, maar als je er omheen loopt straalt een monumentale poort à la de meesterwerken uit Oezbekistan je tegemoet.
Die link met Oezbekistan is niet vreemd: deze moskee is gebouwd in de stijl van de Mongoolse Timoeriden in de tweede helft van de 15e eeuw. Tabriz was in die periode de hoofdstad van Oost-Perzië, o.a. tijdens de Mongoolse overheersing.
Het blauw lijkt hier echter donkerder, meer kobaltblauw, dan het turquoise van Oezbeekse steden als Samarkand en Bukhara. Behalve de toegangspoort is ook een deel van het interieur nog betegeld. Maar deze moskee heeft zwaar onder de tand des tijds geleden – een aardbeving in 1779 verwoestte het grotendeels. Op 19de-eeuwse schetsen van voorbijtrekkende Europese reizigers is te zien dat het toen vrijwel een ruïne was. Sindsdien is er veel baksteen aan toegevoegd om het geheel weer compleet te maken. De gids vertelt ook dat men het er niet over eens kan worden hoe hem verder te restaureren.
Zowel binnen als buiten bevat het tegelwerk bijzondere gekalligrafeerde teksten en geometrische symbolen die niet gewoon zijn voor moskeeën. Zo is er een reeks swastika’s, afkomstig uit het Zoroastrische Perzië.