Deze zaterdag zat ik al om tien over half 7 in de auto op weg naar Frankrijk. Omdat het niet echt winter wil worden/blijven, kunnen de weekendjes weg ongestoord doorgaan. Vandaag gaat de tocht naar de Villa Savoye in Poissy, een monument dat mogelijk later dit jaar op de werelderfgoedlijst komt. Het is 480 kilometer rijden. Al vóór 9 uur ben ik in Frankrijk. Na de aanslagen in Parijs schijnen de grenscontroles met België opnieuw te zijn ingevoerd, maar hier zag ik er weinig van. Je wordt wel naar een enkele rijbaan gedwongen met een maximum van 30 kilometer per uur, alleen is er geen controleur.

De rest van de tocht verloopt ook soepeltjes. In het plaatsje Poissy, zo’n 30 kilometer ten noordwesten van Parijs, rijd ik eerst pardoes langs de Villa Savoye. Maar bij mijn tweede ronde zie ik toch waar ik moet zijn. De villa ligt achter een muur en is vanaf de straat niet te zien. Het is druk in de buurt, er zit een grote school naast die net uitgaat (ze hebben hier blijkbaar nog op zaterdagochtend les!).

Villa Savoye gezien vanuit de tuin

De Villa Savoye is één van de 17 werken van de Zwitsers-Franse architect Le Corbusier die samen genomineerd zijn voor werelderfgoedstatus. Ik bezocht al eerder gebouwen van hem in La Plata, Argentinië (Casa Curutchet), Antwerpen (Maison Guiette) en Tokio (National Museum of Western Art). Maar telkens kwam ik voor een dichte deur. Dit Franse gebouw hoort bij de Top 3 van zijn werk, en is gelukkig zonder poespas elke dag (behalve maandag) geopend van 10 – 17 uur.

Er is een grote tuin rond de villa, waarin je vrij kunt lopen. De toegangsprijs van 7,50 EUR hoeft alleen te worden betaald als je naar binnen gaat. De entree is aan de achterkant. Bij het entreekaartje krijg je een routebeschrijving waarmee je op eigen gelegenheid een tour door het gebouw kunt maken. Er waren zo’n 8 andere bezoekers, wat Fransen en enkele Aziaten.

Dakterras met horizontale ramen

Le Corbusier voltooide de Villa Savoye in 1931. Het was bedoeld als buitenhuis voor de familie Savoye. Lang hebben zij er niet van genoten, want er kwamen al snel problemen met de constructie (leidend tot lekkage) aan het licht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het in bezit genomen door de Duitsers, en daarna heeft het zelfs een tijd als opslagplaats gediend. Vanaf 1965 is het een Frans Nationaal Monument en is men aan de restauratie begonnen. In dit gebouw paste Le Corbusier strikt zijn 5 richtlijnen voor het Nieuw Bouwen toe. Daarom wordt de villa als één van de invloedrijkste werken van de moderne architectuur beschouwd.

De rondleiding door het gebouw gaat vanuit de entreehal eerst via een grijze verhoging naar het dakterras op de eerste verdieping. Dit is een groot terras, omringd door muren, waar de horizontale ramen (sommige met glas en andere zonder) het uitzicht op het omliggende landschap omlijsten. Eén zo’n venster heeft volgens de beschrijving een omlijst uitzicht op de Seine – althans dat was zo in de jaren ‘30 zo. Tegenwoordig is de directe omgeving erg volgebouwd, en zijn er geen vergezichten meer.

Voorheen Zicht op de Seine

Uitzicht vanuit het bad

Uitzicht staat centraal in deze villa: vanaf het toilet, de keuken, de studeerkamer, de wasruimte. Zelfs de grote betegelde badkamer naast de ouderslaapkamer heeft uitzicht over de tuin, tenminste als je het gordijn wegschuift dat het scheidt van de slaapkamer.

Ik besluit mijn tour bij het Huis van de Tuinman, een tweede werk van Le Corbusier op dit terrein. Het is een zogenaamde ‘Minimale eensgezinswoning’. Het kon snel in elkaar worden gezet en bood plaats aan een familie van 3 personen. Het is gebaseerd op dezelfde architectonische principes als de Villa, maar toont daarnaast de ideeën van de architect over hoe om te gaan met alle sociale klassen. Het huisje is in de afgelopen jaren volledig gerestaureerd, en is in september vorig jaar heropend. Naar binnen kun je er alleen met een schaarse rondleiding, maar je kunt haar kleurige buitenkant wel vanuit de tuin bewonderen.

Huis van de Tuinman

Ik vond mijn bezoek interessant en de moeite waard, maar ik ben er niet zo zeker van of ik de Villa Savoye ook mooi vind. Het is nogal steriel. Er zijn vele websites en boeken die ingaan op het hoe en waarom van de bouw, en in zekere zin lijkt het vooral een studie-object voor architectuurhistorici.