Het was alweer een tijdje geleden dat ik in Azië was, en ja, Myanmar is heel erg Azië. Soms lijkt het op India, dan weer meer op Zuidoost-Azië (Vietnam bijvoorbeeld). Door de jarenlange isolatie is het ook een wereld op zich, waar mannen in rokken rondlopen en mensen zich tegen de zon beschermen door hun huid in te smeren met een papje van de wortel van een lokale plant. Ook het boeddhisme heeft zich hier tot een eigen verschijningsvorm ontwikkeld.

Mijn favoriete deel van de reis was dat in en om Hsipaw, in de noordoostelijke Shan deelstaat: de geweldige treinreis er naar toe, het lekker relaxte plaatsje met zijn bijzondere dag- en nachtmarkten, de kleine nijverheid zoals het noedelfabriekje en niet te vergeten de avontuurlijke tocht te voet en achterop de motor naar het Palaung-dorp Pankam.

Myanmar is zeker een land om nog een keer naar terug te gaan, het land is te groot en te lastig te bereizen om in twee weken alles te kunnen zien. Dan ga ik misschien wel een paar weken later in het jaar, want het was nu overal net te stil om gezellig te zijn.

Voorbereiding

Eigenlijk zou ik in deze periode (eind september/begin oktober) een tweeweekse reis naar Azerbaijan en Noord-Iran maken. Maar een week of 4 vantevoren hoorde ik dat die werd geannuleerd vanwege onvoldoende deelnemers. Gelukkig had ik daar al een beetje rekening meegehouden, en Myanmar als eerste alternatief achter de hand.

Het hoogseizoen in Myanmar begint pas in november, dus het was geen probleem om nog accommodaties te vinden. De hotels in Yangon, Mandalay en Bagan heb ik vooraf via internet geboekt. 2x rechtstreeks bij het hotel geboekt via e-mail (snelle reactie, en betalen via Paypal) en 1x via Booking.com. Achteraf bleken de hotels ook lang niet vol te zitten, ik zag zelfs sterk dalende prijzen op Booking.com hoe dichterbij de datum kwam.

Voor Myanmar is een visum nodig. Dat kan tegenwoordig online worden gekocht – 50 US dollar, te betalen met een creditcard. Binnen een dag had ik het visum per mail retour.

Ik ben ook nog langs de GGD geweest voor een recept voor malariatabletten. Zoals zo vaak was dat weer weggegooid geld, ik heb tijdens de hele reis slechts 1 mug gezien (en meteen dood geslagen).

Vervoer

Vliegtuig
De internationale vlucht vanuit Nederland was een combinatie van KLM & Bangkok Airways. Goed aansluitende vluchten met een paar uurtjes om bij te eten en wat rond te lopen op het glanzende vliegveld van Bangkok.

In Myanmar zelf heb ik één binnenlandse vlucht genomen: van Bagan (Nyaung U eigenlijk) naar Yangon. Bagan heeft maar een klein en rommelig vliegveld. Vertrektijden zijn met de hand op borden geschreven (zie foto hieronder). Ze roepen wat en dan moet je een bus in, zelf een beetje opletten. Er vertrokken in de ochtend rond 8 uur meerdere vluchten van verschillende maatschappijen, dus heel overzichtelijk is niet. Ik had een paar dagen vantevoren geboekt via internet bij Asian Wings Airways, en kon online met creditcard betalen. De vlucht vertrok 20 minuten te vroeg, en maakte onderweg naar Yangon nog 2 stops (in Mandalay en Heho). De stops waren maar kort en ik kon gewoon blijven zitten. Er zijn geen gereserveerde zitplaatsen op deze vluchten, en er was nog plaats genoeg.

Bus en trein
De meeste verplaatsingen deed ik per lijnbus. Ondanks dat de afstanden niet zo groot zijn en de bussen expressbussen zijn (en dus onderweg niet stoppen voor meer passagiers), kost busreizen toch veel tijd. Voor de rit Yangon – Mandalay had ik vooraf via internet een kaartje gekocht via myanmarbusticket.com – dat werkte prima. De andere twee bussen heb ik geregeld via de receptie van de hotels waar ik verbleef. Beide waren minibusjes, die vertrekken niet van het busstation maar brengen je van deur tot deur.

De trein is natuurlijk een verhaal apart: ik maakt de mooie lange treinreis van Mandalay naar Hsipaw, 11.5 uur maar ik heb me geen moment verveeld. De rit in de Upper Class kostte slechts 4000 kyat/2,80 EUR.

Lokaal vervoer
De steden zijn te groot om alles te voet te doen. Een fiets huren is dan een mooi alternatief, en die hebben ze voor toeristen ook klaar staan. De Birmezen zelf rijden liever op een brommer/scooter/motor.

Overnachtingen

Het lijkt wel of alle hotels hier in de klasse 25-50 EUR hetzelfde handboek gebruiken. De kamers zagen er telkens nagenoeg hetzelfde uit. Ontbijt elke keer op een dakterras. Goed werkende airco op de kamer, dat is hier wel nodig. Gratis flesjes water op de kamer en fris & bier (tegen betaling) in de minibar. Allemaal keurig schoon, maar ook een beetje sfeerloos. Ik had veel ontmoedigende verhalen gelezen over de internetverbindingen in Myanmar, maar dat bleek in deze hotels alleszins mee te vallen. Met een beetje extra geduld lukte het me elke dag alle foto’s in origineel formaat te uploaden naar mijn fotosite op Flickr. Mailen of een beetje surfen was al helemaal geen probleem.

Yangon
Hotel Mila Noa is een fris en modern hotel in de wijk vlakbij de Shwedagon Pagode. Handig dus om tegen zonsondergang even naar toe te lopen. Het ligt in een beetje in het grensgebied tussen een oude buurt en moderne winkels. Erg vriendelijk en goed Engels. Ontbijt (van de kaart: ik had wentelteefjes en fruitsalade en heel behoorlijke capuccino) op dakterras met mooi uitzicht op de pagode.

Website: Hotel Mila Noa
Prijs: 50 EUR per nacht inclusief ontbijt

Best Western Chinatown is een smal en hoog hotel in de binnenstad van Yangon. Ik had hier een nogal kleine kamer op de 12e verdieping, met hoogpolig tapijt. Wel netjes, maar het extra geld niet echt waard. Internet ook niet zo snel. De buurt is heel druk en de trottoirs (voor zover die er zijn, met veel gaten erin) staan vol met kraampjes.

Website: Best Western Chinatown
Prijs: 90 EUR per nacht inclusief ontbijt

Mandalay
Ma Ma’s Guesthouse ligt wat afgelegen, eigenlijk te ver van het centrum om keuze te hebben aan restaurants ’s avonds. Ook is er vlakbij een lawaaiige tempel (de monniken zijn al vóór 4 uur aan het zingen!). Je kunt er een fiets huren, de douche is heet en er is meestal OK internet. Het ontbijt was elke dag exact hetzelfde, beginnend met 2 stukken meloen. De ligging en dat ontbijt deden me voor de twee resterende nachten in Mandalay switchen van hotel.

Website: Ma Ma’s Guesthouse
Prijs: 35 EUR per nacht inclusief ontbijt

Voor 2 nachten ben ik verkast naar Yadanarbon, om dichter in de buurt van het treinstation te zijn. Hier zijn uiteraard ook veel meer restaurants en winkels. Bijzonder servicegericht. Kreeg een ontbijtpakket mee voor in de trein, er is een geldautomaat in de lobby, ze regelen buskaartjes. En ook nog eens een heus ontbijtbuffet. Terecht populair hotel, het drukst bezette van mijn reis.

Website: Yadanarbon Hotel
Prijs: 28 EUR per nacht inclusief ontbijt

Hsipaw
Heel hartelijk welkom geheten bij Lily The Home, ze stonden zelfs onverwachts met transport klaar bij het station. Het is een wat Chinees aandoend hotel in het centrum van Hsipaw. Makkelijk om dingen te regelen. Had ook een eigen balkonnetje hier. Uitgebreid ontbijt van de kaart mogelijk, met o.a. pannenkoeken.

Website: Lily The Home
Prijs: 32 EUR per nacht inclusief ontbijt

Bagan

Het Bagan Empress Hotel is wat minder groots dan de naam doet vermoeden. Het ligt in New Bagan, in een rustige zijstraat van de hoofdweg. Ontbijt elke dag hetzelfde. Je kunt er ook een e-bike of e-scooter huren. Weinig tot geen andere gasten. Typisch hotel voor Myanmar, personeel wel behulpzaam maar verder totaal sfeerloos. Hier wel het snelste internet van deze reis!

Website: Bagan Empress Hotel
Prijs: 54 EUR (inclusief ontbijt)

Eten

Vaak wordt het eten als één van de mindere punten van Myanmar beschouwd, maar ik heb er toch elke dag goed gegeten. Voor de gezelligheid hoef je hier echter niet uit eten te gaan, als je niet uitkijkt sta je na 10 minuten al weer op straat. Restaurants hebben ook maar zelden een mooie locatie (uitzondering: het terras van The Club Terrace in Hsipaw) of gemakkelijke stoelen.

Ontbijt
Het ontbijt was het minst aantrekkelijk qua variatie. Ze serveren eigenlijk vooral toast en een gebakken ei. Met een beetje fruit erbij, niet zulke goede koffie en sinaasappelsap uit een pak.

Lunch
Er is niet zoveel verschil tussen lunch en diner: meestal probeerde ik tussen de middag in een lokaal restaurantje fried noodles (bami) of zoiets te nemen. Wat vooral opvalt is hoe goedkoop dat is: in Hsipaw betaalde ik een keer slechts 0,49 EUR voor een bak vol heerlijke Shan Noodles.

Diner
In alle plaatsen waar ik heb overnacht waren er ten minste 3 soorten restaurants: Birmees, Thais en Chinees. Die wisselde ik een beetje af. Het Birmees eten bestaat uit een curry als hoofdgerecht (garnalencurry, viscurry, kipcurry etc), dat in bakken de hele dag klaar staat. Dat klinkt niet zo hygiënisch maar ik heb nooit last van het eten gehad. Bij dat hoofdgerecht brengen ze dan nog een stuk of 5 schaaltjes met bijgerechten en soep.

Kosten

In Myanmar betaal je met de Kyat. 1000 kyat was in oktober 2015 0,70 EUR waard. En daar kun je al best wat mee: 2 blikjes frisdrank kopen in de supermarkt bijvoorbeeld, of een lunch in een eenvoudig restaurantje.

Per dag heb ik gemiddeld 79 EUR uitgegeven, dat is inclusief 1 binnenlandse vlucht (112 US dollar) en 2x een dag taxihuur (60-90 EUR). Met dat dagbedrag behoort het tot de goedkopere landen: het zit het in dezelfde range als India, het is iets duurder dan in Vietnam (waar de hotels veel voordeliger waren). Vooral het eten is in Myanmar erg goedkoop. Het goedkoopst heb ik geluncht voor 0,49 EUR (Shan noedels in Hsipaw), meestal was ik bij een restaurant inclusief wat te drinken zo’n 4 tot 5 EUR kwijt.

Tot niet al te lang geleden moesten toeristen alles in US dollars betalen (en dat dan ook in nieuwe en onberispelijke briefjes). Tegenwoordig kun je overal met kyat terecht, en die kun je ook gemakkelijk pinnen met een VISA creditcard. Mijn ING bankpas werkte de paar keer dat ik het geprobeerd heb niet. Ik had reservegeld bij me in dollars en euro’s, en daar heb ik een deel ook van gebruikt toen de geldautomaten een paar dagen niets meer uit wilden spugen. Een bezoekje aan een ouderwetse bank in Myanmar is sowieso leuk om een keer mee te maken: ze hebben het geld in pakken onbewaakt op de grond achter de balie liggen.