Wat is het?
Het Cultuurlandschap Fertö/Neusiedlersee is een al sinds de prehistorie bewoonde regio rondom een meer met brak water. Het ligt op de grens tussen Oostenrijk en Hongarije. De inwoners benutten van oudsher de vis en het riet uit het meer, en bebouwen de omliggende gronden met wijnranken.

Cijfer: 6 (Het lijkt hier helemaal niet op Oostenrijk zoals je dat kent – er is geen berg in zicht bijvoorbeeld. Wel veel watervogels en fietsers, het lijken de Reeuwijkse Plassen wel. Naar het “culturele” aspect moet je met een vergrootglas zoeken. De Neusiedlersee is vooral een ontspannen dagje uit vanaf Wenen. Geen straf op een zonnige dag in september.)

Toegang: Het is niet moeilijk om gratis iets van het meer, de wijnvelden en het riet te zien. Maar als je ook nog wat wilt doen of bekijken dan kost dat toch wel wat. Ik betaalde voor een retour met de veerboot over het meer 11 EUR, en 2 EUR om binnen te mogen kijken in de Visserskerk van Rust.

Hoeveel tijd: Ik ben er een halve dag geweest, maar je kunt je er gemakkelijk een hele dag vermaken.

Opvallend: Ik was heel vroeg opgestaan deze zaterdagochtend (half 5!). Zo kon ik om 10 voor 7 het vliegtuig naar Wenen pakken, arriveerde ik daar even na half 9 en stond ik om half 10 al bij dit werelderfgoed. Het bestrijkt een groot gebied, dus ik had vooraf wat interessant klinkende plekjes uitgezocht.

Mijn huurauto parkeer ik bij de waterkant in Mörbisch. Vanaf daar vertrekt elk half uur een veerboot naar de overkant van het meer, naar het plaatsje Illmitz. Er mogen alleen fietsers en voetgangers mee. Rondom het meer is een populair fietspad aangelegd, en zo vroeg op de zaterdagochtend zijn er al heel wat sportief uitgedoste Oostenrijkers op pad.

De veerboot komt aan

De overtocht duurt maar twintig minuten. Het meest opvallend onderweg vond ik toch wel de dichte rietlaag, die tientallen meters diep langs de kant ligt. Ook zijn er rieteilandjes. En heel veel vogels. Als we met de boot aanleggen in Illmitz vliegen de spreeuwen in zwermen op. Ik probeer wat foto’s van ze te maken als ze in een boom neerdalen bij de aanlegplaats. Maar ze schieten snel en masse weg, scheren hoog boven mijn hoofd en eentje poept er op mijn shirt!

Vanaf de haven loopt de fietsroute via een lange rechte weg landinwaarts. Aan beide zijden is niet veel meer te zien dan riet. Een fiets heb ik niet, dus ik volg de weg maar te voet. Af en toe kun je tussen de rietplanten doorkijken, en zie je het meer en een zwaan of waterhoentje.

Riet op de grond en op het dak

Na een half uur sla ik linksaf een zandweg in. Er staat een bordje met “Vogelhut 150 meter”. Ik loop langs wijnranken die verpakt zijn in plastic zakken. Zou het tegen de vogels zijn? Of al tegen de kou? Langs het pad zie ik ook eindelijk mijn eerste boerderij met rieten dak. Volgens het nominatiedossier voor het werelderfgoed zouden er nog veel van dit soort traditionele bouwwerken zijn. Maar de plaatsjes waar ik vanochtend doorreed waren daarvoor toch echt te modern. Vlakbij de boerderij ligt ook een vissershutje met rieten dak. De vogelhut zelf is goed beschut, zodat de vogels niet zien dat ze door mensen bespied worden. Ze zijn toch nog wel ver weg en de soorten zien er ook wat gewoontjes uit, dus ik blijf niet lang.

Ik loop dezelfde route terug, koop een ijsje en pak dan weer de veerboot naar de overkant. Met de auto rijd ik dan een minuut of 10 verder naar Rust. Rust schijnt het mooiste stadje van deze streek te zijn. Het was in de 18e en 19e eeuw zeker ook het rijkste: het floreerde vooral door de wijnhandel. Dat is te zien aan de vele statige woningen, in pastelkleuren geschilderd.

Het marktplein van Rust

Ook nu zijn er nog veel wijnbedrijven in de stad. Het is ook vrij toeristisch, zo op een zonnige zaterdagmiddag zitten de terrassen vol. Ik ga binnen ergens eten.

Voor ik doorrijd naar mijn hotel in een heel ander deel van Oostenrijk, bezoek ik nog de Visserskerk van Rust. Dit is de oudste kerk van deze plaats, niet meer in gebruik omdat ze inmiddels al een veel grotere katholieke en protestantse kerk hebben. Nu maken ze per bezoeker 2 EUR afhandig om binnen te mogen kijken. En geen foto’s maken! En nergens aanzitten! Een deel van de muren is bedekt met muurschilderingen. Wel aardig – die conclusie geldt zowel voor de kerk als eigenlijk voor dit hele werelderfgoed.