Wat is het?
Het Kerkdorp Gammelstad is het best bewaarde voorbeeld van deze specifieke Noordscandinavische bouwvorm. Rondom een kerk uit 1492 is een dorp ontstaan voor gemeenteleden die te ver weg woonden om na het bezoeken van de kerkdienst weer naar huis te gaan. Ze overnachtten daarom in één van houten huisjes. Behalve om naar de kerk te gaan had het dorp ook een marktfunctie voor de mensen die van heinde en verre kwamen. Het dorp lag vroeger aan het water en men kwam per boot, maar sinds de 17e eeuw is door verschuiving van de tektonische plaat het dorp 10 meter hoger komen te liggen.

Cijfer: 6,5 (Erg bijzonder dat zoiets in Zweden nog bewaard is gebleven, en dat vrijwel alle huisjes nog in privé-bezit zijn. Het is dan ook geen heel toeristisch dorp, de bewoners gaan gewoon hun eigen gang.)

Toegang: Gratis.

Hoeveel tijd: Na anderhalf uur had ik elk straatje wel gezien, de kerk van binnen bekeken en op het terrasje van Ullas Café koffie met gebak genuttigd.

Opvallend: Ik was er al om 9 uur op zondagochtend, en alle straatjes waren nog uitgestorven. Een dikke kat liep vrijwel de hele tijd met me mee. Tegen tienen kwamen er meer toeristen, en werden ook de bewoners wakker: de kerkdienst begint elke zondag om 11 uur. Gelukkig deden ze om 10 uur al de kerkdeuren open, zodat ik ook daar naar binnen kon. De kerk heeft middeleeuwse muurschilderingen (“de noordelijkst bewaard gebleven muurschilderingen”), een heel bont spreekgestoelte en een enorm orgel waar ze al hard op aan het oefenen waren.