Wat is het? De Houten kerken van zuidelijk Małopolska zijn 6 middeleeuwse kerken die door de lokale adel gebouwd zijn als statussymbolen. Ze zijn het werk van vaklieden uit de stad, en vormden de tegenhangers van de stedelijke bakstenen kerken. Zij probeerden het hout net zo te bewerken alsof het gemetseld was. De 6 kerken liggen in de noordelijke uitlopers van de Karpaten, in zuid- en zuidoost Polen.

Cijfer: 6 (Ik vind het altijd wel leuk om over het platteland te rijden op zoek naar obscure bezienswaardigheden. In die categorie moet je deze kerken wel zien: ze zijn niet heel bijzonder, en als er 6 nodig zijn om één werelderfgoed te vormen zegt dat meestal ook iets over de kwaliteit van de individuele exemplaren. Gewoon wel aardig voor op een zaterdagmiddag. Ik bezocht twee van de zes kerken.)

Toegang: Er wordt geen entree geheven, beide kerken die ik bezocht zijn nog in gebruik.

Hoeveel tijd: Het heeft me toch nog een hele middag gekost, hoewel ik misschien 20 minuten bij elk van de kerken heb doorgebracht. Ik reed er langs op doorreis tussen Oswiecim en mijn overnachtingsplaats Nowy Sacz.

Opvallend: Er staan in totaal 3 groepen houten kerken op de Werelderfgoedlijst die globaal in dezelfde regio liggen. In 2008 bezocht ik al de kerkjes van de Slowaakse Karpaten, die liggen hier net over de grens. En morgen ga ik naar de ‘Houten Tserkvas’, kerkjes in het grensgebied van Polen en Oekraïne.

Ik weet uit ervaring dat de kerkjes soms moeilijk te vinden zijn. Voor de kerken van morgen heb ik nauwkeurige GPS-coördinaten uitgeprint. Voor de kerken van vandaag kon ik die niet vinden, en ik denk het te kunnen doen door gewoon naar de plaatsjes toe te rijden en ze dan maar te gaan zoeken. Dat plan gaat al meteen mis bij Lipnica Murowana. Ik zie een bordje staan met ‘Kerk van St. Leonard’. Ik kom echter bij een grote moderne kerk uit. Hoe kunnen ze die nu dezelfde naam geven als die oude houten kerk?

In mijn aantekeningen zie ik staan dat het ergens ten noordoosten van het centrum moet liggen, bij een grote begraafplaats. En inderdaad vind ik een grote begraafplaats. Met een klein kerkje, alleen dat is maar half van hout en ziet er niet zo oud uit. Zou het hem zijn of niet? Er staat ook geen bordje bij. Een beetje moedeloos rijd ik terug naar het centrum van Lipnica Murowana, en ga op een terras lunchen. Het meisje dat bedient spreekt goed Engels, en ik vraag haar naar de ‘oude houten kerk’. “Oh, dat is hier om de hoek en dan 200 meter verder”. Het blijkt dat ik in eerste instantie wel goed was (bij de grote moderne kerk), maar dat ik het pad nog een paar honderd meter had moeten volgen. Zucht! Ik hoop niet dat het met alle kerkjes van de komende dagen zo moeilijk gaat…

Zo ziet de kerk van Lipnica Murowana er van binnen uit

Het is gelukkig alle moeite wel waard: de St. Leonard kerk van Lipnica Murowana ligt idyllisch tussen de bomen aan een riviertje. Een groep folklorezangers in klederdracht staat net opgesteld om een lied ten gehore te brengen: ze komen op TV, met het kerkje op de achtergrond. Er lopen nog wat meer bezoekers rond, en één van hen heeft inmiddels al het telefoonnummer gebeld dat op de kerkdeur staat. De vrouw met de sleutels komt er aan, en laat ons naar binnen. Deze kerk is vooral bekend om zijn schilderingen op de houten muren. Aan één kant is zelfs een Laatste Avondmaal afgebeeld.

De tweede kerk op mijn lijstje is die van Binarowa, ongeveer een uur verderop. Deze kerk staat vrijwel de hele route met borden aangegeven, dus dat geeft hoop. Hij ligt langs de hoofdweg in het plaatsje, geen gezoek dus dit keer. Wel een andere hindernis: er is een trouwerij aan de gang. De deuren staan open en ik kan even naar binnen gluren. Maar verder wil ik het feest van Adam en Jolanda niet bederven (ja zo heten ze, ik hoorde het via de luidsprekers die de kerkdienst ook voor degenen die buiten wachten toegankelijk maken).

Kerk van Binarowa