Tot nu toe heb ik deze reis vrijwel alles met het openbaar vervoer kunnen doen. Alleen naar Kokino gaat dat niet lukken: deze vindplaats uit de Bronstijd met sterrenkundige trekjes ligt op een heuvel op het platteland, zo’n 70 kilometer van Skopje. Via internet heb ik daarom bij een Macedonisch reisbureautje vervoer geregeld. In het zomerseizoen hebben ze ook georganiseerde toertjes naar Kokino en de omgeving, maar nu was ik de enige met interesse.

Supersnelle schildpad

Op de afgesproken tijd van 9 uur staat de taxichauffeur in de lobby van mijn hotel. Toch wel handig, zo van-deur-tot-deur-transport. In een vrij nieuwe VW Passat racen we eerst over de snelweg naar de stad Kumanovo. Kokino staat zelfs al vanaf deze snelweg aangegeven. Hoewel het een vrij obscure plek is, is het toch binnen het Macedonisch toerisme redelijk bekend. Ze hebben ook niet zoveel bezienswaardigs, het is maar een klein land. Vanaf de snelweg rijden we dan over een steeds slechter wordende B-weg verder. We zien nog een schildpad oversteken. Ik wil hem op de foto zetten maar hij blijkt sneller te kunnen lopen dan je normaal ziet. Hij is zo aan de andere kant van de weg.

We zitten hier in een doorsnee boerenomgeving die je veel ziet in Macedonië. Wat dorpjes, paar boerderijen, tractoren op de weg, hooibergen in de weilanden. Het is niet een heel spannend landschap. Kokino ligt op 1013 meter hoogte dus ik speur naarstig de heuvels in de omgeving af in de hoop het van verre te kunnen zien. Zonder succes. Na ruim een uur rijden komen we aan op de ‘parkeerplaats’ van Kokino. Althans, er staat een bord en er is een grasveldje. Zou dit het zijn? De chauffeur is er ook nog nooit geweest en heeft de hele route angstvallig op zijn navigatiesysteem op zijn tablet zitten kijken.

De entree / parkeerplaats

Ik zie een rotspunt boven de bomen uitsteken, en dan herken ik het meteen van foto’s. Deze rotsen zijn vulkanische lava die versteend is. Daardoor krijg je scherpe, grillige vormen. De chauffeur blijft beneden wachten, zegt me nog dat ik moet oppassen voor slangen en ik loop de heuvel op. Het is een steile klim van zo’n 20 minuten, meest door het open veld. Via een collega-werelderfgoedspotter weet ik dat ik het linkerpad moet nemen. Kokino staat op Macedonië’s lijst van mogelijk werelderfgoed, dus er hebben er al een paar voor mij de weg gebaand.

Op de top staan informatieborden met wat er te zien is. Er zijn hier overblijfselen uit de Bronstijd gevonden, die bewijzen dat dit plaats was waar rituelen werden gehouden. Daar is later nog de theorie aan toegevoegd dat deze zeer vroege Macedoniërs vanaf dit punt aan sterrenkunde deden. Op de top zijn twee vlakke plateaus, die door mensenhanden egaal gemaakt lijken te zijn. Ook is er een soort stenen bank, waarin vier tronen worden gezien waarop de hoogwaardigheidsbekleders plaatsnamen tijdens rituelen.

De vier tronen

Vanaf de tronen, maar vooral ook vanaf twee nog heiliger plekken iets verderop, zou je precies op de goede plek zitten om belangrijke dagen in de kalender kunnen zien zoals de Zonnewende en de Equinox (een tijdstip in het jaar waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat). De zon of de maan schijnt dan precies tussen markeringen in de rotsen door, waarvan er hier 9 zouden zijn.

Kokino is in 2012 al eens door het adviesorgaan ICOMOS beoordeeld voor opname op de Werelderfgoedlijst. Zij geloofden toen niet in de sterrenkundige elementen van deze plek: er is geen bewijs dat de ‘tronen’ of de ‘markeringen’ door mensenhanden zijn gemaakt. Het zijn waarschijnlijk producten van de natuur. Ook bestreden ze dat de mensen zo vroeg al zoveel kennis van de zon- en maankalender zouden hebben.

De rand met markeringen waarlangs men naar de zon en maan keek

Ik kan er zelf ook niet veel in zien, maar toch is het een leuk uitstapje. De grillig gevormde rotsen en het uitzicht maken veel goed. In de buurt van de top barst het ook weer van de wilde bloemen, net als tijdens mijn wandeling in de buurt van Ohrid. Op die bloemen zijn weer veel bijen en vlinders afgekomen. Alles zoemt om je hoofd of fladdert om je benen.

Na een uurtje klauteren en kijken heb ik alle kanten van deze rotspiek wel gezien, en loop ik terug naar beneden waar de taxi terug naar Skopje wacht.

Vol met bloemen, bijen en vlinders