Wat is het?
De Grafheuvels, runenstenen en kerk van Jelling symboliseren de introductie van het christendom en de unificatie van Denemarken in één koninkrijk, zo’n 1000 jaar geleden. Deze koninklijke begraafplaats werd in de Vikingtijd gecreëerd door de Deense koningen Gorm en Harald I “Blauwtand”. In de grafheuvels zouden koning Gorm en zijn vrouw Thyre begraven zijn, maar hun resten zijn nooit gevonden. Thyre komt ook terug op de twee runenstenen: de kleinere is ter nagedachtenis van haar opgericht door haar man, de grotere is gewijd aan Gorm en Thyre door hun zoon Harald. Op de grotere runensteen is ook een afbeelding van Jezus te zien, zijn vroegste afbeelding in Scandinavië en een teken dat de Deense koningen in die tijd van heiden christen werden.

Cijfer: 5 (Echt veel is het niet: twee met gras overgroeide grafheuvels, een kerkje en twee runenstenen in glazen vitrines. Het ligt op een open terrein, midden in het dorpje Jelling. Vooral het witte kerkje is een fraaie blikvanger. De inscripties in beide runenstenen zijn nauwelijks meer zichtbaar, zeker niet achter het glas waarachter ze in 2011 geplaatst zijn).

Toegang: Gratis. Ook het interessante bezoekerscentrum tegenover de kerk heft geen entree.

Hoeveel tijd: Ik ken werelderfgoedcollega’s die er in 10 minuten mee klaar waren. Maar ik heb me er toch nog 45 minuten weten te vermaken. Je kunt beide grafheuvels oplopen, in het kerkje naar binnen en naar het bezoekerscentrum.

Opvallend: Er loopt een initiatief van Denemarken, Duitsland, Zweden en IJsland om alle Vikingmonumenten onder te brengen in één nieuw werelderfgoed. Dat zou al geregistreerde erfgoederen zoals Birka en Hovgarden, Thingvellir en dit Jelling omvatten, plus anderen die nu nog niet op de lijst staan.

In die laatste categorie valt “Danevirke and Hedeby”, resten uit de Vikingtijd in Noord-Duitsland. Ze liggen mooi op de route tussen Hamburg en Jelling, dus ik maakte er een tussenstop. Het Danevirk of Dannewerk omvat de resten van een grote muur die de Vikingen aanlegden om hun zuidgrens te beschermen tegen ongewenste indringers. Hedeby (Haithabu in het Duits) was de belangrijkste plaats in die tijd. In Haithabu is nu een Vikingmuseum. De modern gepresenteerde tentoonstelling binnen vertelt over het belang van Haithabu, dat strategisch lag op het punt waar schepen doorstaken van Noordzee naar Oostzee (zodat ze niet om heel Jutland hoefden te varen). Buiten is het plaatsje op de originele plek nagebouwd. Het ligt aan een groot meer, en er zijn wandelingen uitgezet. Iets te lang voor mij op deze koele ochtend, maar ik liep wel een stuk over de oude muur van het Dannewerk.

Reconstructie van het Vikingdorp Haithabu