Wat is het?
De IJzergieterij van Engelsberg is één van de belangrijkste vroege ijzergieterijen ter wereld. Hij dateert uit 1681, toen een edelman als privé-onderneming hier een hoogoven liet bouwen. Door de introductie van nieuwe technologieën uit Europa werd dit in de 18e eeuw een succesvol ijzercomplex, dat het hele productieproces ondersteunde van hoogoven tot smederij. Op het terrein bevonden zich ook administratieve gebouwen en woningen voor de arbeiders en hun bazen.
Cijfer: 6 (Tsja. Het is wel heel kleinschalig. Je ziet steeds dezelfde foto’s op internet van deze plek (van de rode hoogoven), en dat is niet zo gek want heel veel meer is er niet. Vergeleken met de grote industrieën zoals in het Ruhrgebied, maar zelfs met het net iets jongere Ironbridge in Engeland, is dit maar een fabriekje. Het ligt ook zo afgelegen dat maar weinig bezoekers langskomen, als je niet op werelderfgoedjacht bent heb je er niets te zoeken.)
Toegang: Er wordt geen entree geheven. Je kunt zo het terrein oplopen, ik denk dat het altijd open is. Er is een kiosk/souvenirwinkel bij, daar heb ik een audiogids gehaald (ook gratis), waarmee je een gesproken rondleiding over het terrein krijgt. Alleen met een gids (2x per dag in de zomer, in het Zweeds) kun je ook binnen kijken in een paar gebouwen. Echt heel veel interessanter wordt het er ook niet van denk ik (ik heb af en toe door een raampje naar binnen gegluurd).
Hoeveel tijd: Ik was er al voor 10 uur, er was nog niemand. Mijn eerste rondje duurde een minuut of 5. Dat vond ik toch wel erg mager, dus toen om 10 uur de kiosk openging heb ik de route gelopen die bij de audiogids hoort. Die duurt zo’n 40 minuten. Je loopt dan langs de hoogoven, de waag, de kroeg, het huis van de opzichter, de smederij en het landhuis van de eigenaar.
Opvallend: Vanaf mijn standplaats Uppsala is het anderhalf uur rijden het binnenland in, over een saaie, vrijwel rechte weg. Paar weilanden, heel veel bos. Ergens staat nog een bord “pas op voor overstekende elanden”, maar die heb ik helaas niet gezien. In de buurt van Engelsberg staan nog meer van dit soort vroeg-industriële overblijfselen.